دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.45K subscribers
1.29K photos
227 videos
21 files
1.57K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
آیا فتوا در سرزمین "میلیون مفتی" متولی واحد خواهد یافت؟

ماجرای منصب فتوا در #الجزائر به پیچیدگی مصر نیست. #بوتفلیقه هرچند چون سیسی باید نگران نفوذ اسلامگرایان در نهادهای رسمی دینی باشد اما اقلا پدیده غیرقابل کنترلی چون الازهر در مقابل خود ندارد. برهمین اساس اختلافات در این مورد فعلا در لایۀ درون حزبی و میان دو چهره منتسب به حزب حاکم یعنی بوعبدالله غلام‌الله رئیس المجلس الاسلامی الاعلى و محمد عیسی وزیر #اوقاف ظاهر شده است (https://goo.gl/pj84LD). محمد عیسی که یکی دو سالی است سخت به دنبال ایجاد منصب «#مفتی جمهوری» است هفته پیش اعلام کرد تا پایان سال مجمع فقه اسلامی را به عنوان مرجع رسمی #فتوا در الجزائر تاسیس خواهد کرد. عیسی هرچند وفاداری خود را به حزب حاکم و سرسختی‌اش را در برابر #اسلام‌گرایان ثابت کرده است اما عملکرد پرحاشیه او در تعامل با شیوخ پرطرفدار #سنتی همچون آیت عجلت (https://goo.gl/Tgwpks) و علی عیة (https://goo.gl/TkN3Sn) ریسک سپردن این پروژه دشوار را به او بالابرده است. خاصه اینکه مدیریت ضعیف این پروسه ظرفیت آن را دارد که مانند آنچه در ماجرای دعوت شیخ حسون به الجزائر رخ داد (https://goo.gl/9w5W3V)، جریان سنتی و اسلامگرا را در مقابل دولت متحد نماید. از طرف دیگر احتمال قدرت گرفتن آجل اسلامگرایان درون ساختار دولت و به خصوص وزارت اوقاف، بوتفلیقه را نسبت به دادن زمام افتا به این وزارت بی‌رغبت می کند. رئیس جمهور الجزائر طبیعتا ترجیح خواهد داد برای بحران‌های احتمالی پیش رو قدرت مجلس اسلامی اعلای منتسب به خود را در مقابل مجلس علمی وابسته به اوقاف حفظ کند.
______________
@dolatedin
⭕️ لغو منصب مفتی جمهوری در سوریه؛ گامی دیگر در رویکرد فرامذهبی

🔹سانا: بشار اسد، رئیس‌جمهور #سوریه با صدور فرمانی اختیارات #شورای_فقهی در وزارت #اوقاف این کشور را توسعه داده، اما سمت #مفتی_جمهوری را لغو کرد.

🔹تصمیم لغو منصب مفتی جمهوری سوریه چند روز پس از واکنش تند شورای علمی فقهی به تفسیر مفتی احمد بدرالدین #حسون از یکی از آیات قرآن اتخاذ شد که این شورا این تفسیر را تحریف و تعریف نادرست دانست و تأکید کرد که نباید به سمت تفاسیر شخصی عجیب کشیده شد و برخی این بیانیه شورای علمی فقهی سوریه را دلیلی بر تقویت اقتدار و نقش وزارت اوقاف سوریه تلقی کردند.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، وزیر اوقاف به عنوان رئیس شورای علمی فقهی وزارت اوقاف و دو معاون او از اعضای این شورا هستند.

🔹رئیس اتحادیه علمای بلاد شام، قاضی شرعی اول در دمشق، ۳۰ نفر از علمای ارشد در سوریه به نمایندگی از «همه مذاهب»، نماینده‌ای از ائمه جماعت، پنج نفر از زنان عالمه قرآنی، نماینده‌ای از دانشگاه علوم دینی بلاد شام، دو نماینده از دانشکده‌های شریعت در دانشگاه‌های دولتی سوریه هم در آن عضویت دارند.

🔹از جمله وظایفی که به شورای فقهی سوریه افزوده شده است، تعیین تاریخ شروع و پایان ماه‌های قمری و اعلام احکام فقهی مربوط به شعائر و عبادات اسلامی است.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، صدور فتوا بر اساس ادله فقهی مبنی بر #فقه اسلامی با «تمامی مذاهب» آن و تعیین اصول و موازین صدور فتوا از جمله اختیارات جدید شورای فقهی سوریه است. (ترجمه: ایکنا)

✍️ ملاحظه: این تصمیم بشار اسد برای لغو منصب #مفتی_اعظم را می‌توان گامی دیگر برای تمرکز بیشتر نهاد دین در وزارت اوقاف و گشایش نهاد افتا از فضایی تک‌مذهبی (سنی) به تمامی مذاهب موجود در سوریه به شمار آورد.

🔸در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ مجلس سوریه قانون جدیدی را برای وزارت اوقاف تصویب کرد که جایگزین قانون قبلی این وزارت که به سال ۱۹۶۱م بازمی‌گشت، شد. مهم‌ترین نکته برجسته در این قانون که از سوی بشار اسد به مجلس فرستاده شده بود، محدود کردن دوره مفتی اعظم به سه سال (در حالی که پیش از آن بدون محدودیت زمانی بود)، تشکیل شورای علمی فقهی ذیل وزارت اوقاف و افزایش اختیارات وزیر اوقاف بود. بر اساس این قانون وزیر اوقاف «نماینده شرعی و قانونی اوقاف اسلامی در سوریه» شمرده شده و مدیریت #مدارس و مؤسسات دینی و ریاست «شورای علمی فقهی (#المجلس_العلمی_الفقهی)» و «شورای مرکزی اوقاف» را بر عهده دارد.

🔸شورای فقهی وزارت اوقاف با همین قانون تشکیل شد و شعار اصلی خود را «مرجعیت اندیشه علمای شام به جای کشورهای دیگر» و «ردّ تعصب و فرقه‌گرایی» عنوان کرد. طبق قانون این شورا متشکل از تمامی مذاهب اسلامی است و در کنار ایشان نمایندگانی از #مسیحیت (معمولاً دو نفر) حضور خواهند داشت.

🔸طبق آخرین داده‌های پیش از جنگ داخلی، در سوریه با اکثریت حدود ۷۴ درصدی اهل سنت و حدود ۱۳ درصدی شیعی (علوی و اثنی‌عشری و اسماعیلی)، سالیان دراز علمایی از اهل سنت منصب مفتی اعظم را بر عهده داشتند؛ «محمد شكری راغب اسطوانی» نخستین کسی بود که این منصب را در سال ۱۹۴۱م و پیش از خروج اشغالگران فرانسوی از سوریه بر عهده گرفت. «محمد ابواليسر عابدين» در سال ۱۹۵۵م با رحلت اسطوانی جایگزین وی شد. در سال ۱۹۶۴م عابدین برکنار و «شیخ احمد #کفتارو» مفتی اعظم سوریه گشت. وی چهل سال در این منصب بود تا اینکه در سال ۲۰۰۴م با وفات وی، «احمد بدر الدين حسون» مفتی اعظم سوریه شد.

@dolatedin
💢 افتتاح دانشکده‌ای مسیحی در سوریه در بحبوحه ماجرای لغو منصب مفتی

🔹رصیف22: دولت #سوریه چند روز پس از لغو منصب #مفتی جمهوری، دانشکده الهیاتی مختص به #مسیحیان افتتاح کرد که اولین دانشکده الهیات در نوع خود در سوریه به شمار آمده و اختصاص به مطالعه الهیات مسیحی دارد. این موضوع سؤالاتی را در مورد آینده "صحنه مذهبی" در سوریه ایجاد کرده است.

🔹دولت سوریه هیأتی متشکل از منصور عزام وزیر امور ریاست جمهوری و بسام ابراهیم وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی را برای شرکت در مراسم افتتاحیه که در آن پاتریارک انطاکیه و اسقف یوسف العبسی شرکت داشته‌اند، اعزام کرده است.

🔹در جریان افتتاحیه، اسقف العبسی گفت که رئیس جمهور بشار اسد در سال 2019 فرمان تاسیس این دانشکده را داده است.

🔹ایمن عبدالنور، رئیس سازمان مسیحیان سوریه برای صلح، به رصیف 22 گفت: «دانشکده الهیات وابسته به کاتولیک‌های رومی است و نه همه مسیحیان سوریه. به عبارت دیگر، این یک "هدیه" برای پاپ در واتیکان است و هدیه‌ای از سوی اسد به کاتولیک‌های سریانی است که وابسته به پاپ نیز هستند و همچنین پاداشی برای سفر هیئت بلندپایه واتیکان به سوریه در سال 2019 است.»

🔹وی خاطرنشان کرد: «نظام سوریه در استفاده از کارت دینی برای جلب حمایت به ویژه در خارج از کشور خوب عمل می‌کند. اسد نه تنها این رویه را در داخل کشور دنبال کرده، بلکه برای تقویت روابط با غرب از طریق #واتیکان و نیز با پروتستان‌ها در آمریکا با اعطای حق تأسیس پنج کلیسای جدید و همچنین اجازه برگزاری سمینارها و گردهمایی‌ها به هندوها و... تلاش کرده است.»

🔹واتیکان از زمان وقوع انقلاب در سال 2011 برخلاف دولت‌های غربی به رسمیت شناختن نظام سوریه یا حتی سفیر خود در دمشق را پس نگرفته است و در عوض، دیدارهای سطح بالا و تبادل پیام‌های دیپلماتیک را ادامه داده است.

🔹در سال 2013، واتیکان به آرامی ایالات متحده را تحت فشار قرار داد تا از مداخله نظامی دولت باراک اوباما علیه نظام سوریه جلوگیری کند و همچنان مدافع سرسخت آنچه که «راه حل دیپلماتیک» در سوریه می‌خواند، باقی ماند.

🔹خبر تأسیس دانشکده اختصاصی الهیات برای مسیحیان چند روز پس از آن اعلام شد که رئیس جمهور سوریه دستور لغو منصب مفتی جمهوری که همواره یکی از علمای #اهل_سنت آن را بر عهده داشت، صادر کرد، اقدامی که عبدالنور آن را بخشی از تلاش‌های نظام برای تغییر صحنه مذهبی در سوریه قلمداد کرد.

✍️ ملاحظه: طبق برآوردها، مسیحیان حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، که کلیسای #ارتدوکس_یونانی و کلیسای #کاتولیک_رومی بزرگترین گروه‌های مذهبی مسیحیان را شامل می‌شوند. مسیحیان در سراسر کشور پخش هستند و جمعیت آنها در دمشق، حمص و لاذقیه قابل توجه است.

🔸روستاهای عمدتا مسیحی‌نشین مانند صیدنایا و معلولا و همچنین شهر ساحلی و مسیحی‌نشین صافیتا در اطراف دمشق واقع شده‌اند. مسیحیان از سطح نسبتا بالایی از تسامح مذهبی بهره‌مند هستند. آنها آزادانه به عبادت می‌پردازند و برخی سمت‌های ارشد دولتی را در اختیار دارند.

🔸باور عمومی بر این است که اکثر مسیحیان از شرکت در اعتراضات علیه دولت خودداری کرده‌اند، چرا که بیم دارند بعد از روی کار آمدن یک دولت اسلامگرا امتیازات دینی خود را از دست بدهند.

🔸رسانه های سوری از چهره‌های مذهبی، نظیر ایگناتیوس چهارم (هزیم)، اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس یونانی، برای دفاع از مواضع دولت استفاده کرده‌اند.

🔸گزارش شده بشار اسد اندکی بعد از شروع نا آرامی‌ها با رهبران مسیحیان دیدار کرده و به آنها گفته است که آینده‌شان با بودن او در قدرت بیشتر در امان است. رهبران مسیحی در تظاهرات طرفداران حکومت سخنرانی کرده‌اند و ضمن حمایت از مقامات کشور، از سوری‌ها خواسته‌اند راه گفتگو را در پیش بگیرند.

@dolatedin