صدایی نا آشنا از عربستان!
«شیعه و سنی هردو مسلمانند ... شایسته است با هم نجنگند»
چه حسی خواهید داشت اگر این کلمات را از شبکۀ ملی #سعودی و از زبان یک شیخ شهیر و مورد احترام و پرمخاطب #سلفی بشنوید؟! بله! این کلمات را شیخ صالح المغامسی بیان کرده و خود نیز معترف شده که اغلب علما «جسارت» گفتن آن را ندارند؛ جسارت ندارند، نه اینکه معتقد نباشند! توجه کنید که او در این سخنان اباضیه و اسماعیلیه را نیز جزو مسلمانان دانسته و به توحید صفوف میان طوایف اسلامی دعوت کرده است.
اما مغامسی کیست؟ آشکار است او نمی تواند از نوگرایان اخوانی باشد. چراکه به لحاظ سیاسی هیچ رویکرد معارضی نسبت دولتهای عربی نشان نمی دهد. بسیاری از اخوانی ها به او بدبین هستند و «العهد الجدید» نیز زمانی ادعا کرده بود بن سلمان پیشبرد پروژۀ #تجدید_خطاب_دینی را بر عهدۀ او گذاشته است. فتوای وی در حلیت موسیقی همزمان با اوج گرفتن کنسرت‌های #ترفیه، این ظن را در مورد وی تقویت می کند.
سخنان ضدطائفی مغامسی هرچند نباید از طرف روحانیت #شیعه بی پاسخ بماند اما نباید از پیوست های سیاسی این گفتمان جدید در عربستان هم غفلت کرد. ما با موج جدیدی طرف هستیم که مغامسی تنها یک بروز آن است. بروز دیگر آن را این روزها می توانیم در سریال #غرابیب_سود جستجو کنیم. مستندی که داد سلفیان تندرو را در آورده و شبکۀ تولید کنندۀ آن، MBC، را متهم به خدمت به مصالح شیعه به بهانۀ نقد داعش می کنند. این روندی است که موجب شده بخشی از سعودی ها از جریانی با عنوان #لیبرورافضی سخن بگویند که در اتحاد با یکدیگر علیه جامعۀ مذهبی شبه‌جزیره فعالیت می‌کند.
در چنین شرایطی نباید این انگاره را تقویت کرد که شیعه برای آسودگی از تشدد سلفی تن به حمایت از گفتمان تسامح عقیدتی و ولنگاری فرهنگی داده‌اند. باید روشن شود تشیع ایرانی حامی #تسامح_ایمانی است و نه #تسامح_نفاقی. ما همان‌قدر از تسامح میان اهل قبله و «رحماء بینهم» دفاع می کنیم که از غلظت در برابر کفر و مقابله با هجمۀ فرهنگی و سلطه‌جویی غرب.
https://goo.gl/oWRKDI
____________
@dolatedin
«شیعه و سنی هردو مسلمانند ... شایسته است با هم نجنگند»
چه حسی خواهید داشت اگر این کلمات را از شبکۀ ملی #سعودی و از زبان یک شیخ شهیر و مورد احترام و پرمخاطب #سلفی بشنوید؟! بله! این کلمات را شیخ صالح المغامسی بیان کرده و خود نیز معترف شده که اغلب علما «جسارت» گفتن آن را ندارند؛ جسارت ندارند، نه اینکه معتقد نباشند! توجه کنید که او در این سخنان اباضیه و اسماعیلیه را نیز جزو مسلمانان دانسته و به توحید صفوف میان طوایف اسلامی دعوت کرده است.
اما مغامسی کیست؟ آشکار است او نمی تواند از نوگرایان اخوانی باشد. چراکه به لحاظ سیاسی هیچ رویکرد معارضی نسبت دولتهای عربی نشان نمی دهد. بسیاری از اخوانی ها به او بدبین هستند و «العهد الجدید» نیز زمانی ادعا کرده بود بن سلمان پیشبرد پروژۀ #تجدید_خطاب_دینی را بر عهدۀ او گذاشته است. فتوای وی در حلیت موسیقی همزمان با اوج گرفتن کنسرت‌های #ترفیه، این ظن را در مورد وی تقویت می کند.
سخنان ضدطائفی مغامسی هرچند نباید از طرف روحانیت #شیعه بی پاسخ بماند اما نباید از پیوست های سیاسی این گفتمان جدید در عربستان هم غفلت کرد. ما با موج جدیدی طرف هستیم که مغامسی تنها یک بروز آن است. بروز دیگر آن را این روزها می توانیم در سریال #غرابیب_سود جستجو کنیم. مستندی که داد سلفیان تندرو را در آورده و شبکۀ تولید کنندۀ آن، MBC، را متهم به خدمت به مصالح شیعه به بهانۀ نقد داعش می کنند. این روندی است که موجب شده بخشی از سعودی ها از جریانی با عنوان #لیبرورافضی سخن بگویند که در اتحاد با یکدیگر علیه جامعۀ مذهبی شبه‌جزیره فعالیت می‌کند.
در چنین شرایطی نباید این انگاره را تقویت کرد که شیعه برای آسودگی از تشدد سلفی تن به حمایت از گفتمان تسامح عقیدتی و ولنگاری فرهنگی داده‌اند. باید روشن شود تشیع ایرانی حامی #تسامح_ایمانی است و نه #تسامح_نفاقی. ما همان‌قدر از تسامح میان اهل قبله و «رحماء بینهم» دفاع می کنیم که از غلظت در برابر کفر و مقابله با هجمۀ فرهنگی و سلطه‌جویی غرب.
https://goo.gl/oWRKDI
____________
@dolatedin
✍️ صبح دوشنبه، محمد عثمان الخُشت، رئیس #دانشگاه_قاهره، در چهارمین دوره اردوی رهبران آینده مصر، دوباره به بحث دینی داغ و دامنه‌دار این سال‌های مصر پرداخت؛ «تجدید الخطاب الدینی» (نوگرایی گفتمان دینی).
🔹رئیس جمهور، عبدالفتاح #السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکت‌کنندگان «همایش بین‌المللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد.
🔹اما ماجرای این تجدید و تطویر و تصحیح خطاب دینی چیست؟
🔹#سیسی از همان مراسم تحلیف خود در ۲۰۱۴، کلیدواژه #تجدید_خطاب_دینی را مطرح کرد و خواستار خوانشی تازه و معاصر از دین شد و از آن زمان این پروژه اصلاح دینی خود را به جد دنبال کرده است.
🔹این پروژه از سال ۲۰۱۷ و با تعیین #الخشت به ریاست #دانشگاه_قاهره (که در برابر الازهر دوقطبی فکری مصر را شکل می‌دهد) برگزید. چندی نگذشت که کتاب تازه الخشت با عنوان «نحو تأسيس عصر ديني جديد» در همان سال به چاپ رسید و از آن زمان این استاد فلسفه به مهم‌ترین رسانه علمی پروژه سیسی تبدیل شد.
🔹در ژانویه ۲۰۲۰ هیئت کبار العلماء #الازهر همایشی بین‌المللی با عنوان «تجديد الفكر الإسلامي» برگزار کرد و #احمد_الطیب و الخشت برای سخنرانی در این موضوع در کنار یکدیگر نشستند. الخشت در این جلسه از «عصر دینی جدیدی» سخن گفت که با «عبور از تراث»، به جای «احیای علوم دینی» به سراغ «توسعه علوم دینی» می‌رود، عصر دینی جدیدی که «ممکن نیست منشأ آن نهادهای دینی کلاسیک باشد». در مقابل احمد الطیب در مقام پاسخ به سخنرانی طوفانی الخشت برآمد و جلسه عملا به مناظره این دو انجامید و پس از آن گفتگوهای بسیاری را در جامعه علمی و دینی #مصر پیرامون این موضوع شکل داد.
🔹این موضوع بار دیگر در ماه مه گذشته با موضع‌گیری متفاوت احمد الطیب، ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در حالی که شیخ الازهر پیش از آن ماجرای تجدید خطاب دینی را «فتنه‌ای سیاسی و نه مسأله‌ای تراثی» می‌خواند و بارها در موضوعات دینی این‌چنینی با سیسی درگیر شده بود، در چندین برنامه ماه رمضان خود به این موضوع پرداخت و آن را لازمه بقا و حیات اسلام دانسته و خود را از «علمای تجدید» و «جنگاوران عرصه اجتهاد» به شمار آورد. وی «تقدیس تراث فقهی و مساوی دانستن آنها با شریعت اسلامی» را از مشکلات امروز مسلمانان خواند که به «جمود فقه اسلامی» انجامیده است، هر چند خود و الازهر را از این جمود برکنار شمرد.
🔹موضوع تجدید خطاب دینی در مصر بسیار دامنه‌دارتر از این چند خط بوده است و چنانکه دست کم آمار گوگل ترندز نشان می‌دهد سیسی به خوبی توانسته گفتمان #تجدید_دین را که پیش از او چندان در مصر خبرساز نبوده، به موضوعی داغ در تمامی این سال‌ها تبدیل کند. شاید همین واقعیت شیخ الازهر را از ادبیات سلبی پیشین خود به داعیه‌دار همیشگی تجدید دین کشانده است. ظاهرا احمد الطیب چنین پنداشته که ماندن در جبهه مخالفت با نوگرایی، در این دوقطبی تنها از او شخصیتی متحجر و واپسگرا می‌سازد. از این رو گرچه سخن از تجدید می‌زند، همچنان در دل آن همان گفتمان #وسطیه پیشین خود را تبلیغ می‌کند.
🔹این روزها برای احمد الطیب همچون روزهای آغازین حکومت سیسی نیست که غالبا چهره پیروز نزاع با دولت بود؛ روزهایی که سیسی -همانطور که به زبان می‌آورد- واقعا از دست او خسته شده بود. روزهایی که احمد الطیب به راحتی از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را اخراج کند. اما شیخ الازهر با تثبیت قدرت سیسی، روز به روز سنگرهای تازه‌ای را از دست داده است، که آخرین آنها دستور سیسی برای تعیین مستقل #مفتی_اعظم مصر بود.
@dolatedin
🔹رئیس جمهور، عبدالفتاح #السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکت‌کنندگان «همایش بین‌المللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد.
🔹اما ماجرای این تجدید و تطویر و تصحیح خطاب دینی چیست؟
🔹#سیسی از همان مراسم تحلیف خود در ۲۰۱۴، کلیدواژه #تجدید_خطاب_دینی را مطرح کرد و خواستار خوانشی تازه و معاصر از دین شد و از آن زمان این پروژه اصلاح دینی خود را به جد دنبال کرده است.
🔹این پروژه از سال ۲۰۱۷ و با تعیین #الخشت به ریاست #دانشگاه_قاهره (که در برابر الازهر دوقطبی فکری مصر را شکل می‌دهد) برگزید. چندی نگذشت که کتاب تازه الخشت با عنوان «نحو تأسيس عصر ديني جديد» در همان سال به چاپ رسید و از آن زمان این استاد فلسفه به مهم‌ترین رسانه علمی پروژه سیسی تبدیل شد.
🔹در ژانویه ۲۰۲۰ هیئت کبار العلماء #الازهر همایشی بین‌المللی با عنوان «تجديد الفكر الإسلامي» برگزار کرد و #احمد_الطیب و الخشت برای سخنرانی در این موضوع در کنار یکدیگر نشستند. الخشت در این جلسه از «عصر دینی جدیدی» سخن گفت که با «عبور از تراث»، به جای «احیای علوم دینی» به سراغ «توسعه علوم دینی» می‌رود، عصر دینی جدیدی که «ممکن نیست منشأ آن نهادهای دینی کلاسیک باشد». در مقابل احمد الطیب در مقام پاسخ به سخنرانی طوفانی الخشت برآمد و جلسه عملا به مناظره این دو انجامید و پس از آن گفتگوهای بسیاری را در جامعه علمی و دینی #مصر پیرامون این موضوع شکل داد.
🔹این موضوع بار دیگر در ماه مه گذشته با موضع‌گیری متفاوت احمد الطیب، ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در حالی که شیخ الازهر پیش از آن ماجرای تجدید خطاب دینی را «فتنه‌ای سیاسی و نه مسأله‌ای تراثی» می‌خواند و بارها در موضوعات دینی این‌چنینی با سیسی درگیر شده بود، در چندین برنامه ماه رمضان خود به این موضوع پرداخت و آن را لازمه بقا و حیات اسلام دانسته و خود را از «علمای تجدید» و «جنگاوران عرصه اجتهاد» به شمار آورد. وی «تقدیس تراث فقهی و مساوی دانستن آنها با شریعت اسلامی» را از مشکلات امروز مسلمانان خواند که به «جمود فقه اسلامی» انجامیده است، هر چند خود و الازهر را از این جمود برکنار شمرد.
🔹موضوع تجدید خطاب دینی در مصر بسیار دامنه‌دارتر از این چند خط بوده است و چنانکه دست کم آمار گوگل ترندز نشان می‌دهد سیسی به خوبی توانسته گفتمان #تجدید_دین را که پیش از او چندان در مصر خبرساز نبوده، به موضوعی داغ در تمامی این سال‌ها تبدیل کند. شاید همین واقعیت شیخ الازهر را از ادبیات سلبی پیشین خود به داعیه‌دار همیشگی تجدید دین کشانده است. ظاهرا احمد الطیب چنین پنداشته که ماندن در جبهه مخالفت با نوگرایی، در این دوقطبی تنها از او شخصیتی متحجر و واپسگرا می‌سازد. از این رو گرچه سخن از تجدید می‌زند، همچنان در دل آن همان گفتمان #وسطیه پیشین خود را تبلیغ می‌کند.
🔹این روزها برای احمد الطیب همچون روزهای آغازین حکومت سیسی نیست که غالبا چهره پیروز نزاع با دولت بود؛ روزهایی که سیسی -همانطور که به زبان می‌آورد- واقعا از دست او خسته شده بود. روزهایی که احمد الطیب به راحتی از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را اخراج کند. اما شیخ الازهر با تثبیت قدرت سیسی، روز به روز سنگرهای تازه‌ای را از دست داده است، که آخرین آنها دستور سیسی برای تعیین مستقل #مفتی_اعظم مصر بود.
@dolatedin
اليوم السابع
رئيس جامعة القاهرة: تطوير الخطاب الديني لا يعني التغيير فى النص المقدس - اليوم السابع
استضافت جامعة القاهرة برئاسة الدكتور محمد عثمان الخشت، صباح اليوم، الكاتب الصحفي محمد أمين، للحديث عن "بناء الإنسان وتطوير العقل المصري"