✍️ علی عبدالرحمن الحذیفی: از حمله به «روافض» در حضور رفسنجانی تا دعوت به وحدت اسلامی!
🔸بخش دوم
🔹حال پس از ده سال، حذیفی با استناد به آیاتی از قرآن کریم که از اختلافات میان امت مسلمان و درافتادن در فتنه‌ها پرهیز می‌دهد، به وحدت اسلامی دعوت کرده است. او هشدار می‌دهد که گفتار و نوشتار ممکن است صفوف را از هم جدا و گروه‌ها را متفرق کند، بین چهره‌ها اختلاف افکند، از راه حق منحرف کند و اختلاف را گسترش دهد؛ زیرا پیامبر اکرم(ص) فرمودند «من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليقل خيراً أو ليصمت: هر که به خدای تعالی و به روز قیامت ایمان دارد باید به خیر و نیکی سخن گوید، یا باید که خاموش باشد».
🔹این سخنان را به سختی می‌توان سفارشی خواند؛ نه خطبه‌های نماز جمعه در عربستان از دستورالعملی هفتگی پیروی می‌کند (چنانکه مثلا در امارات خطبه‌های هر هفته به موضوعی ویژه اختصاص می‌یابد) و نه حذیفی ۷۶ ساله چندان از خود شخصیتی گوش به فرمان حاکمان نشان داده است.
🔹این نشان می‌دهد خاموشی و کم‌فروغی این روزهای گفتمان سلفیت در عربستان، تنها واکنشی به فشارهای حکومت و تشدید سیاست‌های لیبرالی در سالیان اخیر نیست. اینکه یکی از مهم‌ترین و تندترین خطیبان جمعه در عربستان چنین مفصل در ثنای وحدت مسلمانان و کنار گذاشتن اختلافات خطبه می‌خواند، باید به مثابه نشانه‌ای دیگر از «پوست انداختن #نهاد_دین در عربستان» دیده شود.
🔹سال ۲۰۱۵ بود که پیش از این دوره تازه، با انتشار کتاب «ما بعد السلفیة» گفتگوهای بسیاری بر سر افول جریان سلفی و آینده پس از سلفیت درگرفت. دو نویسنده مصری و #نوسلفی کتاب، احمد سالم و عمرو بسیونی، در این اثر خوانشی تازه از سلفیت معاصر ارائه داده و با دست گذاشتن بر عواملی درون‌زا، آینده‌ای نزدیک را برای رسیدن به دوران #پساسلفیت پیش‌بینی کردند.
🔹از جمله این عوامل، خلأ مرجعیت فکری در سلفیت سعودی است؛ در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱، سه مرجع و ستون اصلی اندیشه سلفی، یعنی #ابن_باز، #البانی و #ابن_عثیمین از دنیا رفتند و سلفیت به یکباره به یک جنبش بی‌سر بدل شد که پس از آن دیگر نتوانست شخصیت‌های علمی برجسته‌ای در آن تراز به خود ببیند.
🔹از این گذشته، سلفیت تازگی و جذابیت نخستین خود را نیز از دست داد و از سوی دیگر خوی #دیگرستیزی شدید در سلفیان، دامن خود آنها را نیز گرفته و با اندک اختلاف‌هایی، جریان سلفیت فرقه فرقه شده و انشقاق‌های گسترده‌ای را به خود دید. اختلاف‌هایی که حتی به #تکفیر دوستان دیروز می‌انجامید.
🔹این همه در کنار عوامل برون‌زا و درون‌زای دیگر، چنین می نماید که دوران جدیدی را برای سلفیت رقم زده است؛ دورانی که دیگر نه تنها از کلیدواژه‌های «شرک» و «کفر» و «رافضی» و... بر منبرهای شیوخ سلفی عربستان چندان خبری نیست، بلکه همان حنجره‌هایی که تا دیروز خود آتش منازعات را می‌دمیدند، امروز خیرخواه امت شده و به وحدت مسلمانان و سکوت در برابر اختلافات دعوت می‌کنند.
@dolatedin
🔸بخش دوم
🔹حال پس از ده سال، حذیفی با استناد به آیاتی از قرآن کریم که از اختلافات میان امت مسلمان و درافتادن در فتنه‌ها پرهیز می‌دهد، به وحدت اسلامی دعوت کرده است. او هشدار می‌دهد که گفتار و نوشتار ممکن است صفوف را از هم جدا و گروه‌ها را متفرق کند، بین چهره‌ها اختلاف افکند، از راه حق منحرف کند و اختلاف را گسترش دهد؛ زیرا پیامبر اکرم(ص) فرمودند «من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليقل خيراً أو ليصمت: هر که به خدای تعالی و به روز قیامت ایمان دارد باید به خیر و نیکی سخن گوید، یا باید که خاموش باشد».
🔹این سخنان را به سختی می‌توان سفارشی خواند؛ نه خطبه‌های نماز جمعه در عربستان از دستورالعملی هفتگی پیروی می‌کند (چنانکه مثلا در امارات خطبه‌های هر هفته به موضوعی ویژه اختصاص می‌یابد) و نه حذیفی ۷۶ ساله چندان از خود شخصیتی گوش به فرمان حاکمان نشان داده است.
🔹این نشان می‌دهد خاموشی و کم‌فروغی این روزهای گفتمان سلفیت در عربستان، تنها واکنشی به فشارهای حکومت و تشدید سیاست‌های لیبرالی در سالیان اخیر نیست. اینکه یکی از مهم‌ترین و تندترین خطیبان جمعه در عربستان چنین مفصل در ثنای وحدت مسلمانان و کنار گذاشتن اختلافات خطبه می‌خواند، باید به مثابه نشانه‌ای دیگر از «پوست انداختن #نهاد_دین در عربستان» دیده شود.
🔹سال ۲۰۱۵ بود که پیش از این دوره تازه، با انتشار کتاب «ما بعد السلفیة» گفتگوهای بسیاری بر سر افول جریان سلفی و آینده پس از سلفیت درگرفت. دو نویسنده مصری و #نوسلفی کتاب، احمد سالم و عمرو بسیونی، در این اثر خوانشی تازه از سلفیت معاصر ارائه داده و با دست گذاشتن بر عواملی درون‌زا، آینده‌ای نزدیک را برای رسیدن به دوران #پساسلفیت پیش‌بینی کردند.
🔹از جمله این عوامل، خلأ مرجعیت فکری در سلفیت سعودی است؛ در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱، سه مرجع و ستون اصلی اندیشه سلفی، یعنی #ابن_باز، #البانی و #ابن_عثیمین از دنیا رفتند و سلفیت به یکباره به یک جنبش بی‌سر بدل شد که پس از آن دیگر نتوانست شخصیت‌های علمی برجسته‌ای در آن تراز به خود ببیند.
🔹از این گذشته، سلفیت تازگی و جذابیت نخستین خود را نیز از دست داد و از سوی دیگر خوی #دیگرستیزی شدید در سلفیان، دامن خود آنها را نیز گرفته و با اندک اختلاف‌هایی، جریان سلفیت فرقه فرقه شده و انشقاق‌های گسترده‌ای را به خود دید. اختلاف‌هایی که حتی به #تکفیر دوستان دیروز می‌انجامید.
🔹این همه در کنار عوامل برون‌زا و درون‌زای دیگر، چنین می نماید که دوران جدیدی را برای سلفیت رقم زده است؛ دورانی که دیگر نه تنها از کلیدواژه‌های «شرک» و «کفر» و «رافضی» و... بر منبرهای شیوخ سلفی عربستان چندان خبری نیست، بلکه همان حنجره‌هایی که تا دیروز خود آتش منازعات را می‌دمیدند، امروز خیرخواه امت شده و به وحدت مسلمانان و سکوت در برابر اختلافات دعوت می‌کنند.
@dolatedin
✍️ عقب‌نشینی برخی شیوخ سلفی در «حرمت تبریک کریسمس به کفار»
🔹#عبدالله_المطلق، یکی از اعضای هیئت #کبار_العلماء #عربستان و مشاور دربار پادشاهی سعودی، با استناد به آیه‌ای از قرآن و حدیثی از پیامبر(ص) گفت که #تبریک_اعیاد غیراسلامی همچون #کریسمس طبق شرایطی جایز است.
🔹عبدالله مطلق در برنامه‌ای در رادیو قرآن عربستان گفت اگر شخصی از این تبریک عید مصلحتی را اراده کند که به نفع خود و دین باشد، چنین تبریکی جایز است.
🔹عبدالله مطلق به آیه مبارکه (وقولوا للناس حسنا؛ با مردم به نیکی سخن بگویید) و نیز این روایت از پیامبر(ص) که «اتق الله حيثما كنت واتبع السيئة الحسنة تمحها، وخالق الناس بخلق حسن؛ در هر جایی تقوای الهی پیشه کن و بدی را با نیکی پاسخ بده و پاکش کن، و با مردم با اخلاق نیک رفتار کن» استناد کرد و گفت این اخلاق نیک می‌تواند زمینه دعوت به دین خدا (اسلام) باشد.
🔹در همین راستا، #سعد_الدریهم، واعظ سعودی روز یکشنبه در گفت‌وگویی با شبکه «روتانا» گفت که تبریک کریسمس به غیر مسلمانان از روی ادب ممنوع نیست. وی توضیح داد: «وقتی اسلام آمد، در جامعه مشرک، یهودی و مسیحی بود و مسلمانان با آنها به خرید و فروش می‌پرداختند و با آنها دیدار می‌کردند، و چون به پیامبر(ص) می‌نگریم، همسایگان یهودی داشت و چه بسا بیمارانی از آنان را عیادت کرده و برای یکی از آنان دعا کرد».
🔹الدریهم گفت کسی که از روی تکریم و بزرگداشت عید کریسمس به مسیحیان تبریک بگوید و تأیید کند که عیسی پسر خدا است، موجب شرک می‌شود. اما کسی که به یهودی و مسیحی تبریک بگوید و به دین او یقین نداشته باشد و از روی ادب چنین کند، مانعی ندارد.
🔹شیوخ #سلفی از دیرباز بر حرمت تبریک اعیاد «#کفار» اتفاق نظر داشته‌اند. سلفی‌ها در این موضوع چنان خط قرمز روشنی دارند که حتی سکوت این روزهای ایشان در مورد برگزاری جشن‌ها و آیین‌های کریسمس در عربستان، خود عقب‌نشینی مهمی از مواضع قبلی به شمار می‌آید. این روزها اکثر شیوخ و فقهای سعودی از اظهار نظر در این باره خودداری می‌کنند، گرچه برخی کاربران در توئیتر ویدئوهایی قدیمی را منتشر کردند که به ممنوعیت تبریک می‌پردازد.
🔹با این وجود، #عبدالعزیز_الریس، از شیوخ سلفی، فتوای عبدالله مطلق را بی‌پاسخ نگذاشت و در توییتی نوشت: «فتوای دکتر عبد الله المطلق مبنی بر جواز تبریک اعیاد به کفار، فتوای عجیبی است که در آن ادله و اجماع و دیدگاه علمای مذاهب اربعه و فتوای علمای ما مانند #ابن_باز و #ابن_عثیمین و #الفوزان و مفتی اعظم را زیر پا گذاشته است و هیچ کس از سلف با او همراه نشده است جز #قرضاوی اخوانی و کسانی که بر عقیده سلف نیستند.»
🔹شیخ #سعد_الخثلان، یکی دیگر از اعضای هیئت کبار العلماء، نیز در ویدئویی جدید گفت که تبریک اعیاد مذهبی به غیر مسلمانان «بر اساس #اجماع علما از نظر شرع #حرام و جایز نیست». وی تصریح کرد: «تبریک نگفتن به معنای توهین به کفار غیرحربی نیست، بلکه باید با آنها مهربانانه رفتار کرد تا دلشان به اسلام متمایل شود.»
🔹هر ساله در بسیاری از کشورهای اسلامی موضوع تبریک کریسمس به غیر مسلمانان به موضوعی داغ تبدیل می‌شود. در #امارات، اداره کل #الشؤون_الإسلامیة و الأوقاف فتوا داد: «در شرع اسلام هیچ ایرادی برای تبریک اعیاد به غیر مسلمانان با تعابیری نیکو وجود ندارد.»
🔹در مصر شیخ #الازهر #احمد_الطیب و همچنین #دار_الافتاء #مصر چندین بار تاکنون به مسلمانان اجازه داده‌اند تا اعیاد غیر مسلمانان را تبریک بگویند. الطیب پیشتر در دفاع از این موضوع گفت: «چگونه قرآن به مسلمان اجازه می‌دهد برای خود زن مسیحی یا یهودی بگیرد و در کنار شوهر مسلمانش بر دین خود بماند، سپس به او گفته می‌شود: مراقب باش، میلاد مسیح را به همسرت تبریک نگویی، چون حرام است؟»
@dolatedin
🔹#عبدالله_المطلق، یکی از اعضای هیئت #کبار_العلماء #عربستان و مشاور دربار پادشاهی سعودی، با استناد به آیه‌ای از قرآن و حدیثی از پیامبر(ص) گفت که #تبریک_اعیاد غیراسلامی همچون #کریسمس طبق شرایطی جایز است.
🔹عبدالله مطلق در برنامه‌ای در رادیو قرآن عربستان گفت اگر شخصی از این تبریک عید مصلحتی را اراده کند که به نفع خود و دین باشد، چنین تبریکی جایز است.
🔹عبدالله مطلق به آیه مبارکه (وقولوا للناس حسنا؛ با مردم به نیکی سخن بگویید) و نیز این روایت از پیامبر(ص) که «اتق الله حيثما كنت واتبع السيئة الحسنة تمحها، وخالق الناس بخلق حسن؛ در هر جایی تقوای الهی پیشه کن و بدی را با نیکی پاسخ بده و پاکش کن، و با مردم با اخلاق نیک رفتار کن» استناد کرد و گفت این اخلاق نیک می‌تواند زمینه دعوت به دین خدا (اسلام) باشد.
🔹در همین راستا، #سعد_الدریهم، واعظ سعودی روز یکشنبه در گفت‌وگویی با شبکه «روتانا» گفت که تبریک کریسمس به غیر مسلمانان از روی ادب ممنوع نیست. وی توضیح داد: «وقتی اسلام آمد، در جامعه مشرک، یهودی و مسیحی بود و مسلمانان با آنها به خرید و فروش می‌پرداختند و با آنها دیدار می‌کردند، و چون به پیامبر(ص) می‌نگریم، همسایگان یهودی داشت و چه بسا بیمارانی از آنان را عیادت کرده و برای یکی از آنان دعا کرد».
🔹الدریهم گفت کسی که از روی تکریم و بزرگداشت عید کریسمس به مسیحیان تبریک بگوید و تأیید کند که عیسی پسر خدا است، موجب شرک می‌شود. اما کسی که به یهودی و مسیحی تبریک بگوید و به دین او یقین نداشته باشد و از روی ادب چنین کند، مانعی ندارد.
🔹شیوخ #سلفی از دیرباز بر حرمت تبریک اعیاد «#کفار» اتفاق نظر داشته‌اند. سلفی‌ها در این موضوع چنان خط قرمز روشنی دارند که حتی سکوت این روزهای ایشان در مورد برگزاری جشن‌ها و آیین‌های کریسمس در عربستان، خود عقب‌نشینی مهمی از مواضع قبلی به شمار می‌آید. این روزها اکثر شیوخ و فقهای سعودی از اظهار نظر در این باره خودداری می‌کنند، گرچه برخی کاربران در توئیتر ویدئوهایی قدیمی را منتشر کردند که به ممنوعیت تبریک می‌پردازد.
🔹با این وجود، #عبدالعزیز_الریس، از شیوخ سلفی، فتوای عبدالله مطلق را بی‌پاسخ نگذاشت و در توییتی نوشت: «فتوای دکتر عبد الله المطلق مبنی بر جواز تبریک اعیاد به کفار، فتوای عجیبی است که در آن ادله و اجماع و دیدگاه علمای مذاهب اربعه و فتوای علمای ما مانند #ابن_باز و #ابن_عثیمین و #الفوزان و مفتی اعظم را زیر پا گذاشته است و هیچ کس از سلف با او همراه نشده است جز #قرضاوی اخوانی و کسانی که بر عقیده سلف نیستند.»
🔹شیخ #سعد_الخثلان، یکی دیگر از اعضای هیئت کبار العلماء، نیز در ویدئویی جدید گفت که تبریک اعیاد مذهبی به غیر مسلمانان «بر اساس #اجماع علما از نظر شرع #حرام و جایز نیست». وی تصریح کرد: «تبریک نگفتن به معنای توهین به کفار غیرحربی نیست، بلکه باید با آنها مهربانانه رفتار کرد تا دلشان به اسلام متمایل شود.»
🔹هر ساله در بسیاری از کشورهای اسلامی موضوع تبریک کریسمس به غیر مسلمانان به موضوعی داغ تبدیل می‌شود. در #امارات، اداره کل #الشؤون_الإسلامیة و الأوقاف فتوا داد: «در شرع اسلام هیچ ایرادی برای تبریک اعیاد به غیر مسلمانان با تعابیری نیکو وجود ندارد.»
🔹در مصر شیخ #الازهر #احمد_الطیب و همچنین #دار_الافتاء #مصر چندین بار تاکنون به مسلمانان اجازه داده‌اند تا اعیاد غیر مسلمانان را تبریک بگویند. الطیب پیشتر در دفاع از این موضوع گفت: «چگونه قرآن به مسلمان اجازه می‌دهد برای خود زن مسیحی یا یهودی بگیرد و در کنار شوهر مسلمانش بر دین خود بماند، سپس به او گفته می‌شود: مراقب باش، میلاد مسیح را به همسرت تبریک نگویی، چون حرام است؟»
@dolatedin