تورکجه مرثیه ادبیاتینین سئچیلمیش نوحه لری
کئچمیشدن ایندیه
متن نوحه های ترکی مشهور
www.oxsama.persianblog.ir

سارا و خان چوبان داستانی فولکلوریک در منطقه ی آذربایجان است و داستان دختری به نام سارا است که سیل آن را با خود می برد و نامزدش خان چوبان در حسرت وصالش می ماند.
اغلب منشا این داستان را منطقه ی مغان دانسته اند ولی در محال اوجان هم واریانتی از این داستان حزن انگیز وجود دارد.
سالخوردگان محال اوجان معتقدند که سارا نه در مغان بلکه در اوجان می زیسته است و نه رود آرپاچایی بلکه اوجان چایی سارا را با خود برده است. در ضلع شمالی چمن اوجان جایی به نام «سارا باتان گوزه سی» موجود است.
بنابر روایت مادربزرگ ها سارا را از روستایی به روستای دیگر عروس می برده اند که در میانه مراسم گلین چیخما (عروس بران) سیل جاری می شود و هنگام عبور از رودخانه اوجان چایی با اسب سارا و جلودار را که بنابر رسمی قدیمی سوار بر اسب، اسب عروس را یدک می کشد، سیل با خود می برد و سارا در همان نقطه ای که سارا باتان گوزه سی نامیده می شود غرق می شود.
واریانت مغان از این داستان:
گئدین دئیین خان چوبانا
گلمه سین بوایل موغانا
گلسه باتارناحق قانا
آپاردی سئللر سارانی
بیر آلا گؤزلو بالانی
آرپا چایی درین اولماز
آخار سولار سرین اولماز
سارا کیمی گلین اولماز
آپاردی سئللر سارانی
بیر آلا گؤزلو بالانی

واریانت محلی محال اوجان:
اوجان چایی آشدی داشدی
سولار گلیر داشلی داشلی
سئل سارانی گوتدو قاشدی
ننه سینین گوزو یاشلی
اوتوردو بوخجاسین آشدی
آپاردی سئل لر سارانی
جیغالی تئللی بالانی
اوجان سویون قوروسون
جیلودار قولون قوروسون
چک قمچی نی آت یوروسون
آپاردی سئل لر سارانی
او اینجه بئللی بالانی

آی قلبی داغلار
قلبیم یامان قان آغلار

قاراداغلی آنا اوخویان آی قلبی داغلار .... بایاتی دا بو قلبی سؤزو، اوجا معنی‌سینده بیزیم کندده ده ایشله‌نیر، بیزده آتالار سؤزو وار:

قلبی یئره سو چیخماز.

@dasbulaq