አትሮኖስ

ጎይቲና ሌሎች እንግዶች ሲወጡ፣ ጋልታምቤና ሁለቱ እንግዶች ብቻ ቀሩ። ካርለትና ከሎ ይህ ሰው ለየት የሚል ሆኖ አግኝተውታል ስለዚህ፣ ሊጠይቁት የፈለጉት በመጀመሪያ ማንነቱንና ሕይወቱን በተመለከተ ነው። ሰውየውም እንዲያውም ከሚረካበት ትልቁ ነገር
ስላለፈው ሕይወቱ ማውራት ስለነበር፣ ጕሮሮውን ጠራርጎ ጨዋታውን ጀመረ። «ስሜ አንተነህ ይመር ይባላል። ትውልዴ መንዝ ነው። የመጣሁት ለአደን ነበር። አውሬ ገድሎ ጀግና
ለመባል...ሁሉም ቀረና ጓደኞቼ ሞቱ…በጦርነቱ ወቅት ከሐመሮች
ወግኜ ተዋጋሁ" የሐመሮችን ወንድምነት፣ ፍቅርና እምነት ወደድኩት። ከዚያ ወደ ትውልድ ቦታዬ መመለሱ ከበደኝ።

«ባህላዊ ደንቡን አሟልቼ ሐመር አገባሁ" ሴት ልጅም
ወለድሁ። እስካሁን በኑሮዬ ደስተኛ ነኝ» አላቸው። በረጅሙና አስገራሚ ታሪኩ ተደነቁ። እንዲያውም ካርለት፣ ስለ ሰውዬው ሁኔታ
በጥልቅ አሰበች፤ ሰውዬው በሐመሮች ኑሮ ደስተኛ ነኝ ብሏታል ስለዚህ፣ ምናልባት በሰውዬውና በሐመሮች ባህል መካከል የባህል
ልዩነት ሊኖር ይችላል። ልዩነቱ ግን እንደኔ የማይገናኝ ላይሆን ይችላል» በማለት አሰበች።
ሰውዬው ከሐመሮች ጋር ለመኖርና ለመጋባት የቻለበት የራሱ ምክንያት ቢኖረውም፣ አብሮ በመኖሩና ጋብቻ በመፍጠሩ ደስተኛ ሆኗል። እሷም ለዓላማዋ ስኬት ስትል አብራ መኖርና መጋባት
እንዳለባት ወስናለች ስለሆነም በዚህ ተመሳሳይነት አላቸው።

ሌላው ያጓጓት ነገር ግን በከሎና በልጃገረዷ መካከል ሊኖር የሚችለው ግንኙነት ነው። ከሎም ቢሆን በዚህ ጉዳይ ከማንም በላይ መባዘኑ አልቀረም።ከሎ፣ የሚያስበው የተወሳሰበ የፍቅር ድራማ ነው ተዋናዮች ገና ተግባብተው መከወን ያልጀመሩት ካርለት ግን፣ ግንኙነቱ
የሚሳካበትን እያወጣች እያወረደች ሳለ፣ አንድ ቁለፍ ጥያቄ እንደሚቀር ተገንዝባለች።

በሐመር ባህል ደንብ መሠረት፣ አንድ ወንድ ከብት ከዘለለ፣.ጨርቆሴ ማዘ ከሆነ በኋላ ከሽያው (ሚዜው) ጋር ደም፣ ወተትና ማር እየተመገበ በየመንደሩ እጮኛ ፍለጋ ይዞራል።

በየመንደሩ የሚኖሩት ልጃገረዶች ደግሞ ከማይፈለግ ቤተሰብ
ጋብቻ እንዳይፈጠር በወንድሞቻቸው ስለሚጠበቁ፣ እጮኛ
ፈላጊዎች ውኃ ልትቀዳ፣ እንጨት ልትለቅም ወይምንም በሌላ ምክንያት ወደ ኋላ የቀረች ልጃገረድ ሮጠው ሄደው ይይዙና እጮኛ ፈላጊው ልጃገረዷ ፊት ለፊት ላይ «ተሪ» (ዲክዲክ) ቆዳ
የተተለተለ ጠፍር መሳይ ነገር ያጋድማል" ከዚያም ይዞት ከሚዞረው ኩርኩፋ (ከማሽላ የተሠራ) ያጐርሳታል" ይህን ካደረጉ በኋላ አጮኛ ፈላጊና ሚዜው፣ ወደ ጫካ ይፈተለካሉ" ልጅቷ ታለቅሳለች፣ ትጮሃለች ሁኔታውን የሰማ አባት፣ ወንድም፣ ዘመድ መሣሪያውን እየያዘ ለፍለጋ ይሰማራል። ከአንድና ከሁለት ቀን በኋላ ሽማግሌው ከወንድ ወገን ይመጣና አስፈቅዶ፣ ኮይታ (ጥሎሹን) በማስወሰን
ከፍያው ይጀመራል። አንድ ልጃገረድ የተሪ ቆዳ ፊት ለፊቷ መሬት ላይ ከተጋደመና ኩርኩፋ ከጐረሰች፣ ከዚያ ካጐረሳት ሰው ውጭ ሌላ አታገባም» ብለው ሽማግሎች ያጫወቷት ካርለትን ትዝ
ብሏታል"

ስለሆነም፣ አንተነህ ይመርን (ጋልታምቤን)፣ «ጎይቲ እጮኛ አላት ወይ?» ብላ ጠየቀችው። ከሎ ውስጥ ለውስጥ ይጨነቅበት
የነበረው ጥያቄ በመጠየቁ ደስ ብሎት መልሱን ከአንተነህ ለመስማት
ጓጓ" «መቼም ልጅቱ ንቁ ናት፤ በዚያ ላይ የእናቷ ዘመድ የሆኑት ጐረምሶች ሲጠብቋት ነበር» ሲል፣ ከሎ ፊቱ ወደ አመድነት
ተቀየረ ካርለት እንኳን ደልቲ ገልዲን ማታ ስትነጥቃት የነበረችውን ጎይቲን ከሎ እንዲያጣት ስለማትፈልግ እሷም የጭንቀት መልክ
ታየባት» አንተነህ ይመር ነገሩን በመቀጠል፣ «.እስካሁን እንግዲህ
ኩርኩፋ ያጐረሳት የለም" ይህ ግን መቼም የሚቀርላት አይደለም»ሲል፣ ከሎና ካርለት ሁለቱም እፎይታ ተሰማቸው"

ከሎ ሆራ፣ መሠረታዊው ጥያቆ ከተመለሰለት በኋላ፣ ስሜቱ መጋለብ ጀመረ «ጎይቲን ለማግኘት ሁለት መንገድ ይኖረዋል
አንደኛው በባህላዊ ደንቡ መሠረት፣ ካሊያም በአቋራጭ ከአባቷ
ተስማምቶ፣ ከባህላዊ ደንቡ ውጭ ጋብቻ መፈጸም ነው" ለእኔ ሁለተኛው ሐሳብ የተሻለ ይመስለኛል ሁለተኛውን አማራጭ
ለመከተል ግን አቶ አንተነህ ይመርን ማግባባት አለብኝ" ልጁ እንድትማርለትና እንድትሻሻልለት ስለሚፈልግ፣ ሁኔታው አመቺ ሊሆንልኝ ስለሚችል ብጠይቀውስ» ብሎ ከሎ አሰበ" መፍራቱ ግን
አልቀረም" ከሎ ከብዙ የሕሊና ጭንቀት በኋላ አንተነህን ሲጠይቅ
ያገኘው መልስ የጠበቀው አልሆነም።

«መወለድ ወሬ ነው ወሳኙ አብሮ ተቻችሎ መኖሩ ነው።»ሐመሮች ወንድሞቼ፣ እኅቶቼ ሆነው ተንከባክበው፣ ልዩነት ሳያደርጉ፣ ድረውና ኩለው፣ ሸልመው፣ ለትዳርና ለንብረት አብቅተውኛል" ተስፋ የቈረጥሁትንና በሞት ጥርስ የተያዝኩትን፣ ከሞት
አፍ ፈልቅቀው ተስፋዬን አድሰው ከዚህ አድርሰውኛል"

«እኔ አሁን ሐመር ነኝ" ባህሌና ቋንቋዩ ሐመር ነው" ስለዚህ ልጄን የምድራት በባህሌ ነው" በሐመር ባህል ደንብ ልታገባና
ለተሻለ ሕይወት ወደ ከተማ ይዘሃት ልትሄድ ትችላለህ" ይህ የእኔ ትብብር ይሆናል። የባህል ደንቡን ካላሟላህ ግን ቃሌንና ባህሌን
አልጥስም» አለ አንተነህ ይመር ኰስተር ብሎ። ከሎም ራሱን ቀብሮ
ሲያስብ ቆየና ውቢቱን ልጃገረድ የራሱ ለማድረግ የባህላዊ ደንቡን
ለመፈጸም መስማማቱን አስታወቀ ግን ከብት ዘሎ ቀሪውን ባህላዊ ደንብ እስኪፈጽም ጎይቲ ትጠብቀው ይሆን?

ከሎ ሆራ የአንተነህ ይመርን (ጋልታምቤን) ልጅ ለማግባት ሽማግሌ ከመላኩ በፊት አንድ ባህላዊ ደንብ መፈጸም ነበረበት"ይኸውም በልጅነቱ ወድቆ ጥርሱ በመውለቁ ሚንጊ (ገፊ) ተብሎ ተጥሉ ነበር" አሁን ግን ከሞት ተርፎ አድጎ ወደ ቤተሰቡና አካባቢው
በሥራ ምክንያት ተመልሷል" ያ ሐመር አይደለህም ተብሎ
የተጣለው ሕፃን ዛሬ ሐመር ነህ ለመባል ዝም ብሎ እንደ ከብት አይቀላቀልም

ለዚህም ከሎ ሽማግሎችን አማክሮ ከብት ታርዶ በደምና ፈርስ እንዲታጠብ ተደረገና ወደ ሐመር ማኅበረሰብ መቀላቀሉ ተበሠረ"
ከዚያ ቀጥሎ ትንሽ እራፊ ቆዳ በመልበስ «ኡhሊ» ሆኖ በየዘመዶቹ ለመዞር የወንድ ብልት መሳዩን አጭር ከእንጨት የተጠረበ «ቦኮ» ያዘ“ ከዚያም በሐመር ቆላማና ደጋማ አካባቢ በእግሩ መዞር ጀመረ" ኡከሊ ማለት በሐመርኛ አህያ ማለት ሲሆን፣ ኡክሊ የተባለው
ወጣት ለሴት ያልደረሰ ማለት እንደሆነ ይታመናል ከሎ ሆራ ቦኮውን ይዞ በየዘመዶቹ ሲዞር በመጀመሪያ «ዳውስ» ይላል ሠርጉ መድረሱን ለማብሠር" በሦስተኛው ቀን የሠርጉ (ከብት መዝለያው)
እንደተቃረበ ለመግለጽ። ቀጥሎ «ከርከሴ» ይላል" አሁንም ሠርጉ ቀን የቀረውን ጊዜ የሚያሳውቅ ቋጠሮ ለዘመዶቹ ይሰጣል" አምስት
ቋጠሮ አምስት ቀን፣ አራት ቋጠሮ አራት ቀን፣ አንድ ቋጠሮ አንድ ቀን ይሆንና ቀጠሮውን በቋጠሮ ያበሥራል" ዳውስ፣ ከርከሴ፣ የተቋጠረ ልጥ ይዞ ሲዞር የሚበላውንና የሚጠጣውን ዘመዶቹ
ያዘጋጁለታል። እናቱና ዘመዶቹም ከብት በሚዘልበት ቦታ (ራፂ) ለሚሰበሰበው ዘመድና የአገር ሰው፣ የሚጠጣ ቦርዴ፣ ምግብ አዘጋጁ" በዚህ በኩል ካርለት ወጪውን አሟላች ሚስቱ ገና ሳትታጭ፣ ሠርጉ ተደገሰ ማለት ነው።

ከብት ከሚዘልልበት ቦታ
(ራፂ) ዳስ ቢጤ ተዘጋጅቷል ሰፋፊ ቅጠልም እየተቈረጠ ከላዩ ተረብርቦበታልI እንደናሱ (እናት ሚዜው)፣ ሽያው (አንደኛ ሚዜው) ጋር፣ ስም የሚሠየምባት ትንሽ ጥጃ፣ ዘመዶቹና እንግዶች ተሰብስበዋል።

ልጃገረዶች ከብት ለሚዘለው ዘመዳቸው ለግርፊያ እየተዘጋጁ
ሲሆን «ፀንጋዞች» (ባዕዳን) የተባሉት ገራፊዎችም «ስሌንት» የተባለውን ቦታቸውን ይዘዋል።

👍23❤1👏1

5.75K viewsአትሮኖስ, 19:30