🔶 در ماه های اخیر شاهد #اعتصابات_کارگری در کارخانه‌های سراسر کشور بوده ایم، از نیشکر #هفت_تپه تا #هپکو و #فولاد_اهواز کارگران در اتحادی نانوشته برای احقاق حقوق اولیه خود دست به حرکت زده‌اند. این اعتراضات که در پی شرایط وخیم اقتصادی بروز پیدا کرده است همراهی و همبستگی عمومی اقشار مختلف جامعه از معلمان تا دانشجویان را در پی داشته است. حرکتی برآمده از آگاهی جمعی مردم در طی سال‌ها مبارزه.

🔶 شاید بتوان ریشه‌ی مطالبات برای تشکل یابی در ایران را در یک قرن گذشته و با شروع حرکت برای مشروطیت جست و جو کرد. این اقدامات که پیوسته و همواره با مبارزات اجتماعی همراه بوده است با همراهی روشنفکران و نخبگان سیاسی دهه های ۴۰ و ۵۰ به خود ساختاری نظری میگیرند و افراد برجسته ای همچون طالقانی و شریعتی با این حرکات همراه می‌شوند. سرکوب‌های شدید اصناف در دوران پهلوی اما مجال حضور و بروز این تفکرات را میگیرند. با انقلاب 57، امید برای به ثمر نشستن این مطالبات فزونی می‌گیرد اما با شروع جنگ و به تبع تحمیل شرایط جنگی این فعالیت‌ها تضعیف می‌شوند پس از اتمام جنگ و در دوران «سازندگی» باری دیگر تلاشی برای رسیدن به سندیکا کارگری شروع می‌شود این بار اما به رسم حاکمیت اقتدارگرا و اسم «توسعه» باری دیگر فعالین کارگری روانه‌ی زندان‌ها می‌شوند. در دوران اصلاحات و با روی کار آمدن دولت محمد خاتمی تا حدی شرایط سرکوب تعدیل می‌شود و فضا برای شکل‌گیری افکار مختلف فراهم می‌شود اما تا آخرین سال‌ها نیز توجهی به این خواسته‌ها نمی‌شود و امکان تشکل یابی فراهم نمی‌شود. سال‌های ۸۳ و ۸۴ همراه بود با تلاش مجدانه دولت برای مجوز دادن به این تشکل‌ها، که خود این روند غیر کارشناسانه اصلاح طلبان باعث شروع به فعالیت چند صد نهاد مردمی و سندیکایی می شود. این تشکل ها در سال‌های بعد و با روی کار آمدن دولتی محافظه کار و بنیاد گرا موجی نوین از بازداشت و زندان و سرکوب را بخود دید، این بار به اسم «عدالت». این روند در سال‌های منتهی به ۸۸ و بعد از آن اوج میگیرد. فشارهای اجتماعی بار دیگر خود را در انتخابات ۹۲ و ۹۴ بروز میدهد اما ساختار معیوف و عقب‌مانده حاکمیت در مواجهه با مطالبات اجتماعی و ضعف هویتی و گفتمانی دولت موجب می‌شود که تغییری محسوس در این دوران احساس نشود. اگر چه در طی این مدت بسیاری از تشکل های بسته شده در دوران احمدی نژاد باز گشایی می‌شوند اما رویکرد دو قطبی و نا همسنج دولت باعث می‌شود که غالب این تشکل‌ها نتوانند رسالت خود را برآورده سازند و آن‌هایی که در این راستا اقدام کردند با موانع شدید امنیتی روبرو شدند که نمود کوچکی از آن تشکل های دانشگاه‌ها هستند. از قبیل انجمن‌های اسلامی و شوراهای صنفی که نبود ساختاری عالم و دانا به شرایط باعث می‌شود که این نهاد ها بشدت محدود شده و نتوانند ظرفیت‌های خود را به ورطه‌ی عمل برسانند.

🔶 برجسته‌ترین ویژگی حکومت های دموکراتیک و حاکمیت مردم بر مردم صندوق رایی که چند سال یک بار گذاشته می‌شود نیست، بلکه حق تشکل یابی و نهاد سازی است تا اقشار مختلف بتوانند از خلال ساختاری نظام‌مند و بواسطه ی نمایندگان بحق خود صدای مطالباتشان را به گوش ارکان حاکمیت برسانند، تضعیف این نهاد ها و بازداشت این نمایندگان نه به معنی حذف اعتراضات است و نه به معنی رفع مطالبات، همانطور که چندین سال از زندانی شدن فعالین صنفی کارگری از جمله رضا شهابی می‌گذرد و هنوز صدای این اعتراضات خاموش نشده است. با نابودی اصناف و نمایندگانشان تنها روند پیگیری مطالبات از دریچه نهادها مختل می‌شوند اما مطالبات و خواسته‌ها هنوز برجای خود مانده‌اند و با فرم‌های دیگر از قبیل تجمعات و اعتصابات کنونی ظهور میکنند. این روند تنها مختص به کشورهایی مانند ایران نیست، می‌توان در اعتراضات موسوم به جلیقه زردهای فرانسه هم دید که با تضعیف و نادیده گرفتن مطالبات اصناف توسط دولت، مردم مطالبات خود را از روشی دیگر و بواسطه اعتراضات مردمی پیگیری می‌کنند. مواجهه امنیتی با این مسائل و چسباندن برچسب‌های نئولیبرال و مارکسیست به حرکات مختلف اجتماعی سیاسی کشور نه تنها گرهی نمی‌گشاید که تلاش برای گشایش در مسیر را هرچه سخت تر و دور تر میکند. چرا که در حاکمیت اقتدارگرا و رانتی کنونی مجال شکل گیری هیچ قاعده‌ای بر این فضا وجود ندارد بلکه این فساد ساختاری تنها مؤید بحرانی در قدرت دولت و نظارت دستگاه‌های متفاوت است.
احزاب دستوری و ناکارآمد و ساختار فاسد امید برای اصلاح ساختاری از طریق این مجاری را روزانه کم و کمتر میکند در چنین شرایطیست که لزوم بازگشت به متن صریح قانون اساسی و روح عدالت طلب آن و برسمیت شناختن اصناف و مطالبات آنان بشدت احساس میشود.

#کمیته_سیاسی
#انجمن_پلی_تکنیک
🆔@AnjomanPolytechnic