از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» به کوششِ استاد «محمّدِ حسن‌دوست»

واژه‌ را درست بر زبان آوَریم.

✅ یَک
❌ یِک

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🔳 اعتدالِ بهاری / پاییزی
🔳 هَموگانِ بهاری / پاییزی

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🔳 (FA) هَموگ، برابر
🔳 (EN) equal
🔳 (FR) égale

هم‌چُنین، بنگرید به یادداشت‌هایِ زیر:

https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/881

https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/3375

(هَموگِش، هَموگار، هَموگانِ بهاری)
(معادله، اِستِوا، اعتدالِ ربیعی)
(equation, equator, spring equinox)
(équation, équateur, équinoxe de printemps)

استاد «محمّدِ حیدریِ ملایری»
@persianmalayeri
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

✅ شبِ اِحیا
❌ شبِ اَحیا

چَشم‌وچراغ
@cheshmocheragh
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🍂🍃🌹
🍃🌹
🌹

در ماه‌روزِ* ایران، نه «چهارشنبۀ آخِرِ سال» داشته‌ایم، نه «روزِ طبیعت»؛ ما «چهارشنبه‌سوری» داشته‌ایم و «سیزده‌به‌در».

زبان‌زَدهایِ* مزدورانِ بی‌وطن را بازمگوییم*.

* تاریخِ
* اصطلاح‌هایِ
* تکرار مکنیم

🌹
🌹🍃
🌹🍃🍂

(سیزده)

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

از «دست‌نامهٔ ویرایشِ» استاد «بهروزِ صفرزاده»

🔳 سیزده‌به‌در
🔳 سیزده‌بدر

(سیزده، به‌در، به در، بدر)

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🔳 (FA) ویژه، آبیزه
🔳 (EN) special, specific

(آبیزش، آبیختن / آبیزیدن، آبیزگی، آبیخته، بیش‌آبیخته)

(specification, specify, specificity, specified, overspecified)

(ویژگی، شناسه، مشخّصه، ویژگی‌ها، شناسه‌ها، مشخّصه‌ها، مشخّصات)

ا===============

زبانِ دانش پَرسون* است: دو فَرایافتِ* (انگلیسیِ)
special, specific
باید جدا باشند.

* دقیق
* مفهومِ

ا===============

استاد «محمّدِ حیدریِ ملایری»
@persianmalayeri
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» به کوششِ استاد «محمّدِ حسن‌دوست»

🔳 کُرکُم
🔳 زَعفَران

ا===============

اروپاییان، نَخست، زعفران را
curcuma
نامیده‌بودند تا این‌که، سرانجام، این نام به زردچوبه* ویژه شد. امروز، نامِ دانشیِ گیاهِ زردچوبه
curcuma longa
است.


* به پارسیگ
zart čōpak
(بر پایهٔ فرهنگِ پارسی به پهلویِ استاد بهرامِ فره‌وشی)

ا===============

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» به کوششِ استاد «محمّدِ حسن‌دوست»

واژه‌ را درست بر زبان آوَریم.

✅ چَم
❌ چِم
❌ چیم

در پارسی، به جایِ معنی و معنا می‌تُوان از چَم و چَمار کار گرفت.

هم‌چُنین، بنگرید به یادداشتِ زیر:
https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/397

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

به‌نام خدای زبان‌آفرین

گمان می‌کنم به‌جای واژهٔ نسبتاً زمخت «استهلال» می‌توان از «هلال‌یابی» استفاده کرد.

🍂🍃🌹
🍃🌹
🌹

به‌تر است از واژه‌هایِ بیگانه دوری کنیم و نَخستینگی* را به واژه‌هایِ پارسی دهیم:

هلال ⬅️ ماهِ نو، مَهِ نو...

هم‌چُنین، این‌جا، شاید به‌تر باشد زاب‌گر و زافته* را جابه‌جا کنیم. پس:

استهلال ⬅️ نوماه‌یابی، نومَه‌یابی...

* اولویت
* صفت و موصوف

🌹
🌹🍃
🌹🍃🍂

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

برگرفته از «فرهنگِ سه‌زبانهٔ بَرخطِ* ریشه‌شناختیِ اخترشناسی و اخترفیزیک»، به کوششِ استاد «محمّدِ حیدریِ ملایری»، به نشانیِ
http://dictionary.obspm.fr/index.php

🔳 بَرن
🔳 هِلال

در زبانِ پَرسونِ* دانش، «ماهِ نو» تَرمی* جداگانه است. دستور* «محمّدِ حیدریِ ملایری» که خود اخترشناس بودند، به جایِ «هِلال»، نوواژهٔ «بَرن» را پیش‌نِهاد کرده‌بودند. ریشه‌شناسی به پَیوَست است.

به کوتاهی، «بَرن» از فَرایافتِ* ماهِ «ناپُر» در زبان‌هایِ باستانیِ ایرانی گرفته شده‌است.

* آنلاینِ
* دقیقِ
* اصطلاحی
* دکتر
* مفهومِ

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🍂🍃🌹
🍃🌹
🌹

🔳 ناویراسته (در خواربارفروشی)

قیمتِ اجناسِ فروش‌گاه
به قیمتِ رویِ جلد عرضه می‌شود.

🔳 ویراسته

کالاها به بهایِ رویِ بسته فروخته می‌شود.

ا===============

🔳 نَغزه*

۱) در خواربارفروشی، نِبیگ* نمی‌فروشند که «جلد» داشته‌باشد!

۲) شاید ویرایشِ زیر، اگرچه کم‌تر به کار رَوَد، پَرسون‌تر* باشد، زیرا کالاهایی کیلویی و بسته‌بندی‌نشده فروخته می‌شود:

کالاها به بهایِ نَموده* فروخته می‌شود.

* نکته
* کتاب
* دقیق‌تر
* نشان‌داده

(پوشَن، پوشینه، پوشش، پوشه، جلد، کاوِر، بسته، بسته‌بندی، پوست، پوسته، لفّاف، لفّافه، نَمودن، نَموده)
(indicate, indicated, indiquer, indiqué)

ا===============

🌹
🌹🍃
🌹🍃🍂

(گپ) از ویرایش
@azvirayesh
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🍂🍃🌹
🍃🌹
🌹

هندویی نفت‌اندازی* همی‌آموخت. یَکی گفتش تو را که خانه نَیین* است، بازی نَه این است.
(گلستانِ سعدی)


* آتش‌بازی، آتش‌کاری
* از جنسِ نَی

🌹
🌹🍃
🌹🍃🍂

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

✅ دَبیزه‌هایِ فَراشان*
❌ اسنادِ پروژه
❌ مدارکِ پروژه

نوواژهٔ دَبیزه با دبیر و دبیرستان و دبستان و دَبیره* و ادب... هم‌ریشه است.

* دربارهٔ «فَراشان» بنگرید به یادداشتِ زیر:
https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/994
* خط

(سند، مدرک)

(دَبیزه، دَبیختن، دَبیزش، دَبیزش‌گر / دَبیزش‌کار / دَبیزَنده، دَبیزش‌گاه، دَبیزه‌کاوی، سامانهٔ دَبیزه‌یابی، زاوَریِ دَبیزه‌رَسانی)

(document, to document, documentation, documentalist, documentation center, document analysis, document retrieval system, document delivery service)

پارسی‌انجمن
@parsi_anjoman
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🔳 اُردیبِهِشت

ماهِ اردیبهشت در سالِ خورشیدی همان بُرجِ گاو* در بُرج‌گان* است.

در این باره، به یادداشتِ زیر در همین کانال بنگرید:
https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/2397

* ثور
* منطقة‌البروج

چَشم‌وچراغ
@cheshmocheragh
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» به کوششِ استاد «محمّدِ حسن‌دوست»

واژه‌ را درست بر زبان آوَریم.

✅ شَش، شَشُم
❌ شِش، شِشُم

از دیباچهٔ گلستانِ سعدی:
گُل همین پنج روز و «شَش» باشد
وین گلستان همیشه خَوش باشد

هم‌چُنین، بنگرید به یادداشتِ زیر:
https://tttttt.me/ParsiVsFarsi/2322

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi

🔳 (FA) پُرس‌مان

🔳 (EN) Query

🔳 (FR) Requête

(داده، دادگان)
(data, database)
(donnée, base de données)

(دیتابیس)

پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi