زاپیک

کتاب مبانی هنرهای تجسمی هنرستان
@idea_creating

454 viewsزهرا احمدی, edited 17:18

♻️ آیا رنگ تشیع سیاه است؟

اینهمه رنگ سیاه در ایران و ایام خاص از کجا آمده است؟
آیا رنگ سیاه رنگ شیعه است؟
در قرآن ۷ بار از رنگ سیاه نام برده شده و همه‌ی ۷ بار در کراهت آن سخن رفته است. از نظر روانشناسی رنگها، مشکی حزن و اندوه و افسردگی ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث حالت تهوع گردد. به همین خاطر است که در هواپیما از رنگ سیاه هیچ استفاده‌ای نمی‌شود. رنگ سیاه، نماد ظلمت است، شادی و انبساط خاطر را از بین می‌برد و زمینه‌ی خودکشی در افرادی که در بحران اند را افزایش می‌دهد. این رنگ آثار روانی مخربی دارد. در یک پژوهش نشان داده شده که هنگامی که یک پل که رنگش سیاه بود و خودکشی‌های بسیار بر روی آن انجام می‌گرفت را به رنگ سبز تغییر دادند، آمار خودکشی بر روی آن به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
احادیث بسیاری در پرهیز از رنگ سیاه آمده است.
ازجمله امام علی (ع) فرموده: لباس سیاه نپوشید که لباس فرعون است (بحارالانوار، ج۸۳:۲۴۸) .
امام باقر (ع) : ما در منزل لباس زرد و گلگون می‌پوشیم. ایشان همچنین گفته اند: هیچ رنگی در لباس‌هایتان بهتر از سفید نیست (وسائل الشیعه، ج۳:۹_۳۵۶) .
امام صادق (ع) به یکی از اصحابش که حنان نام داشت و نعلین سیاه می‌پوشید گفت: چرا نعلین سیاه رنگ می‌پوشی؟ مگر نمی‌دانی سیاه برای چشم زیان دارد و…غمبار است؟ حنان پرسید: چه رنگ بپوشم؟ امام: زرد رنگ بپوش که هم چشم را روشنی می‌بخشد، هم اندوه را می‌زداید و هم به مردانگی قوام می‌دهد، بویژه آنکه از پوشش‌های انبیاء نیز هست (اصول کافی:۴۶۵) .
ایشان همچنین گفته اند: رنگ سیاه، رنگ لباس دشمنان ماست. جایی دیگر: سیاه رنگ لباس دوزخیان است (وسائل الشبعه، ج۳:۲۸۰) .

حضرت رسول (ص) قبایی از سندس سبز داشتند و رنگ سبز را بسیار دوست می‌داشتند. تمایل خاص ایشان به رنگ سبز سبب شد تا سبز رنگ اسلام شناخته شود. ایشان استفاده از رنگ سیاه را ناخوش داشتند (اصول کافی، ج۶:۴۴۹) .

در مقاطع مختلف تاریخی مسجل است که مسلمانان صدر و شیعیان بعد، رنگ سفید یا سبز را برای خود برمی گزیده‌اند تا از دشمنان‌شان که معمولا لباس سیاه بر تن داشتند، تفکیک بشوند. به عنوان نمونه در زمان حکومت عباسیان چنین بود.
موافقان سیاهپوشی چنین استدلال می‌کنند که سیاه پوشیدن برای عزاداری اشکالی ندارد. پاسخ این است که در اسلام عزاداری تنها ۳ روز جایز است و نه ۱۴ قرن. چرا ما تصور می‌کنیم که تنها می‌توان با عزاداری سالگرد واقعه‌ی رحلت یا سهادت را گرامی داشت؟!

عزاداری آنهم در این شکل به ابتذال کشیده‌ی فعلی‌اش چه نقشی در زنده نگه داشتن پیام عاشورا و امثالهم ایفا می‌کند؟
عزاداری عاشورایی در زمانه‌ای دارای کارکرد بود که شیعیان تحت حاکمیت‌های استبدادی امکان برگزاری مراسمی در تجلیل از امام حسین (ع) را نداشتند و لاجرم از پوشش عزاداری و نماد سیاه استفاده می‌کردند.
اما اینک در ایران که این محدودیت برای یادکرد وقایع وجود ندارد،

عزاداری فاقد کارکردهای بایسته در پاسداشت و احیا پیام وقایع در میان زندگان عزت طلب است.
هم اکنون برای تأکید بر پرهیز از دیکتاتوری یزیدی، عزاداری خالی از ضرورت است. تغییر مراسم از آیین عزاداری به آیین آگاهی بخشی و انتقال پیام عاشورا و ۲۱ ماه رمضان به نسل جدید به سیاهپوش کردن فضای عمومی نیاز ندارد. تزریق اینهمه سیاهی به جان فضای عمومی و طبل کوبی‌های گوشخراش و آلودگی‌های صوتی و سوءاستفاده از نام امامان شهید برای مقاصد دنیوی مبتذل، انحراف از پیام بیدارکننده و عزت بخش آن است.
نکته‌ی دیگر اینکه موافقان سیاهپوشی می‌گویند: مخالفان سیاهپوشی همان وهابیون سعودی هستند. در پاسخ باید گفت که اتفاقا این خود وهابیون هستند که رنگ سیاه را برای خود برگزیده‌اند. گروه‌هایی مثل طالبان و داعش و جبهه النصره که ریشه‌ی وهابی دارند، در رنگ سیاه غوطه می‌خورند و حتا پرچم داعش سیاه بود.
نتیجه اینکه: رنگ سیاه نه رنگ اسلام است و نه رنگ تشیع. بیشترین رنگ که مورد پسند اسلام و تشیع قرار داشته؛ سفید و سبز و زرد بوده است و این انتخاب نشان دهنده‌ی حسن توجه این دین به روانشناسی رنگ‌ها و درنظر گرفتن تأثیر علمی رنگها بر خلقیات فرد و جمع است. سفید رنگ مساوات و سادگی و فروتنی و برابری همه گانی و شفافیت و روشنی و نور و…است، در عین حالی که همه‌ی رنگها را در خود نهفته دارد و مادر رنگها به حساب می‌آید. سیاهپوش کردن فضای عمومی بدعتی مخرب در دین است.

با تلخیص از بهروز مرادی (جامعه شناس دین)

@idea_creating

323 viewsزهرا احمدی, 07:17