وهار هات ئو زمین گلزار ئشقه
کراسیِ گل گل ئو بازار ئشقه

تونی بوریِ وه جُمیِ لوء مسم که
وژت ئیدی ، ده مت تُمدار ئشقه


شاعر #مهدی_زینی_چپرا
#شعر_لکی
#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ ‍ قافلی ها مای وهار بارَسی
منکل نوزین گل اوسارَسی

ستره ئو شال لکی قی بن سوزِ سویل
ئی بالا وهار کلاو لارَسی

مطرازی وَ ناز مینگه ار مینگه
هر مینگی صد گل جلو دارَسی

یکی قرنفل میخک نومسی
سویره چوی انار جا مخارسی

یکی افسنطین وَ لکی جوشن
ملهمِ دردل بی شمارسی

سمسا نومی اج بادرنجبویه
نمره ی اج هزار هر هزارسی

لاله داخه دل، تویل بن بچرن
ویواسه ی وارو شو پژارَسی

کاله ئو مفرا بینه یکا گیر
گل پر ئو بادرنج شرمسارسی

چویر قلپنجی داسی ار ارجن
ویراو جوم می بی قرارَسی

بنوشه و ناز وژ نیشونه می
ئی عشق وهار چیم خُمارَسی

ازبوئه پر گل طبله ی عطارل
عنبر و عبیر شرمسارَسی

بیژِ هایته دسا پرچم باریجه
شوق و ذوقی ار لا نسارَسی

ملل نرمه خون ار برزی گرین
کوگ ارا وهار گاره گارسی

میل یخ بسده دم کتی ئی ئاوُ
شَره ی تاف تافه قاره قارَسی

هوسیاسه فرا قافله ی وهار
مالگه ی کیمو مِهمو دارَسی

خوشاله چل طلف بالا نشینه
هیگره و ولاش کس ئو کارَسی

وهار خوش هاتی مسیحای مونگل
بنویر ارهرجا پر اج ژارَسی

رکاو بایژ ار دل خمه درینل
ئوه که چوی شو روزگارَسی

بپوشن رخد نو نوار ئید
ار بالای کسی لار دیارسی

گذر ده اج لاف ژاری ئو خواری
ئوه گِ زئنی بی ویارسی

وهار امونت ای ویرت نچو
هر کی توژ خم و خلوارَسی

باوار ئو سوز که ئی دره ئو دوله
رنگینی وهار هفته وارَسی

#مهدی_زینی_اصلانی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

پَپی! اَر چه دیه مزگانا نماری
خَوَر اَج مردنِ سرما نماری

تو زاوار قَنیل مونگ عیدی
تواف تویل خدا راوا نماری

قرارمو یه بییه فصل وهار بای
ولی قول ئو قسم‌ته جا نماری

شاعر #مهدی_زینی_اصلانی
#شعر_لکی
#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

+«تاصو/ tasoe»
«تاصو» واژه ای لکی وبه معنای درخواست کمک مالی از دیگران است.از سیاق و معنی درونی این واژه می توان امید به آینده را در میان مردمان لک زبان حس نمود.ساده زیستی و کم خواهی یکی از خصوصیات قوم لک است و شاید هم اکنون مورد پسند برخی نباشد و آن را مایه ی عقب ماندگی اقتصادی و زیستی این بدانند.
ما در اینجا هیچ نظر و ایده ای را نقد نمی کنیم ونمی خواهیم از واژه های لکی به خاطر تعصب دفاع کنیم بلکه تنها به موضوعی در گذشته می پردازیم و آن چیزی نیست جز اینکه مردمان لک حتی در زمان دردمندی و نا داری و تهیدستی امید و قناعت را همراه خود داشته اند. شاهد مدعا همین واژه ی«تاصو» است که معنای حقیقی آن بر خلاف معنی اصطلاحی که بر گدایی و تکدیگری دلالت دارد، معنای «تا فردا» را به ذهن متبادر می سازد .در واقع هم از روز اول این واژه به معنای «تا فردا» بوده است.تا حرف فاصله است و « صو»در زبان لکی هم به معنای فردا است و هم پیش از ظهر و هنگام دمیدن افتاب.
کسی که تهیدست است نمی خواهد که نام گدا بر روی او بماند و از همنوعان چیزی را می خواهد که تا فردا بتواند امرار معاش کند و فردا را که هنوز نیامده است به حساب تابت ماندن خود در حال گدایی نمی گذارد.

✍ #مهدی_زینی_چپرا


کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ « انواع قارچ »
در فرهنگهای لغت و کتابهاب گیاه شناسی برای قارچ تعاریف متعددی آماده است.همگی بر این تعریف مهخر تایید می زنند که : قارچ گیاهی چتری شکل، بدون ریشه و برگ و گل که فقط بدنه دارد و مادۀ کلروفیل در آن وجود ندارد و غالباً در جاهای مرطوب و یا در تنۀ درختان می روید. برخی انواع آن خوردنی است.
قارچ / fungus
هریک از موجودات گروه کپک ها، مخمرها، زنگ ها، سیاهک ها، سفیدک، قارچ های خوراکی، و سمی. حدود ۷هزار گونه قارچ شناخته شده است، گرچه تخمین زده می شود که انواع قارچ ها بالغ بر حدود ۱.۵میلیون نوع باشد. قارچ ها را به سه علت نمی توان جزو گیاهان دسته بندی کرد: ۱) قارچ ها ریشه یا برگ ندارند؛ ۲) هیچ گونه کلروفیلی ندارند و بنابراین نمی توانند غذای خود را از طریق فتوسنتز بسازند؛ ۳) قارچ ها با هاگ تولیدمثل می کنند. برخی قارچ ها خوراکی، ولی تعدادی از آن ها بسیار سمی اند. انواع مشهور آنها در مناطق زاگرس مخصوصا بین لکستانیها عبارتند از :
1. بوله هر/bogahar .بهترین و شکیل ترین نوع قارچ که گوشتی و لذیذ است که مهمان بوته ی کرفس کوهی (بوله هر) است.
2.کمه / kamah. از انواع زیبا و سفیدِ روشن. خوشمزه و مخصوص خورش و میزبانش گیاه کمه است.
3. گِلین /. Gelenبعد از اتمام بارندگی در اوایل خرداد از دل خاک بیرون می آید.خوشمزه و گوشتی
4. کوموم/komam. در اردیبهشت ماه میهمان چمن زارهاست و گاه به اندازه ی یک استکان بزرگ می شود.
5. دوملو/doemalo. همانند دنبه ی گوسفند در فصل بارندگی از دل زمین بیرون می آید.
6.دومی/ doeme. همانند قارچ دومی است.
7.زویری/ zoyrey.
در نزدیکی ریشه ی گیاهی خاردار به نام زویری رشد می کند چتری فشرده و سفید.
8. چتری/ chatri. در میان مزارع بیشتر در جاهایی که ساهدانه می روید ، بیرون می آید.عمرش کوتاه و زود داخل چترش سیاه می شود.
9. کاوه /kaoweh. دارای ساقه ای بلند و چتری سفید و داخل چتر متمایل به آبی کم رنگ.
10.چخماخ /chakhmakh. در فصل پاییز و بارندگیهای به هنگام در زمینهایی که ریگ و سنگ دارد می روید و چون رنگش به نوعی چخماق بنفش شبیه است است ، به این نام معروف گشته است.
11.گوئن / .geoen در نزدیکی ریشه ی بوته ی گون می روید و رنگش سفید متمایل به خاکستری است.
12.پاچُرو / pachoeruo. در نزدیکی ریشه ی در ختان بلوط می روید،هنگام پخت بوی خوشایندی ندارد ولی خوراکی است.

منابع : فرهنگ عمید / فرهنگ دهخدا / مجله ی فرا درس /رد پای پیشینیان اثر نگارنده

✍ #مهدی_زینی_اصلانی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ پرتغالی‌ها از زمان شاه اسماعیل اول و به مدت بیش از صد سال به طور نسبی بر سواحل جنوب ایران تسلط داشتند. در زمان شاهان اولیه‌ی‌ صفوی به‌ویژه شاه اسماعیل اول تنش‌هایی بر سر مناطق ساحلی جنوب ایران با پرتغالی‌ها رخ داده بود. در سال هزار و ششصد و بیست و دو میلادی یعنی زمان شاه‌عباس اول قوای نظامی ایران به فرماندهی امام‌قلی‌خان گُرجی توانستند پرتغالی‌ها را شکست دهند و تسلط بر سواحل جنوب ایران را در دست گیرند. لازم به اشاره است که تعدادی از فرماندهان نظامی ایران در این جنگ‌ها لک‌هایی بوده‌اند که از غرب کشور به سواحل پارس و تنگه‌ی هرمز اعزام شده بودند. امروزه حضور مردم لک را با تغییرات فرهنگی در کرانه‌های دریای مکران و دریای پارس و نیز سرزمین‌های پس‌کرانه‌ای می‌توان ردیابی کرد. احمدعلی‌خان وزیری در زمان قاجار می‌گوید لک‌های کرمان متجاوز از صد و پنجاه سال است از جرون (تیاب، هرمز) آمده‌اند. برخی سنگ قبور لک‌های کرمان حدود نیم قرن کهنتر از تاریخ شکست قطعی پرتغالی‌ها در سال هزار و ششصد و بیست و دو میلادی هستند. بنابراین بخشی از جمعیت لک‌های کرمان از اعقاب فرماندهانی هستند که از زمان شاه اسماعیل اول در کرانه‌ها و پس‌کرانه‌های پارس و‌ مکران حضور داشته‌اند و تاریخ حضور بخشی از آن‌ها نیز به زمان شکست قطعی پرتغالی‌ها در زمان شاه عباس اول و دوره‌های بعد به ویژه زندیه می‌رسد.
نام‌گذاری روز ملی خلیج فارس نیز به خاطر آزادسازی سواحل جنوب ایران از سلطه‌ی پرتغالی‌ها بوده‌است.
نویسنده: دکتر داوود داوودی

۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج فارس

آهنگ لکی مهدی مرادی گلدسته به نام خلیج فارس

#مهدی_مرادی_گلدسته #خلیج_فارس #داوود_داوودی #ایران #اردیبهشت
#قوم_لک #لکستان #موسیقی_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

حرامم باد
درس عشق
اگر نامت را
از گلدسته های
مهر ورزی
پایین کشم
نامت همیشه
در اهتزاز...
کشتی ادب و
علم را
تو ناخدایی

#مهدی_زینی_اصلانی


🌹روز معلم بر همه ی همکارانم مبارک باد🌹


کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ #ریشه_دار_بودن_زبان_کهن_لکی


« هشت ئی مشدم بیتره تا دیه ئی صحرا »

#ادبیات_تطبیقی
یکی از شاخه های زبان وادبیات فارسی ادبیات تطبیقی است.زبان لکی نیز به تبع می تواند با موضوع ادبیات تطبیقی حرفی برای گفتن داشته باشد.
این یک واته ی لکی است که بر دم غنیمتی بودن اصرار دارد.همان مفهومی که در ذهن گروهی از عرفا و شعرا باعث پیوستن پیروان و خوانندگان آثار این بزرگان به مکتب اپیکوری است. وقتی که انسان به مرگ می اندیسد و در شک و تردید زندگی می کند، شاد بودن در لحظه و اکنون را بر می گزیند.دوران عمده ی دم غنیمتی ها را می توان از خیام تا حافظ نامگذاری کرد.
در زبان لکی واته (ضرب المثل)ی داریم که می گوید هشت در مشتم بهتر است تا وعده ی ده در آینده.این واته دقیقا به همان دم غنیمتی اشاره دارد.
در زیر به عنوان مشت نمونه ای از خروار اشعار شعرای بزرگ ایران به خیام و حافظ و سهراب اشاره می شود هر چند بیشتر شعرا اینچنین موضوعی را در شعر خود آورده اند.
خیام می گوید:
گویند کسان بهشت با حور خوش است من می گویم که آب انگور خوش است
این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار کاواز دهل از دور شنیدن خوش است
حافظ می فرماید:
هر وقت خوش كه دست دهد مغتنم شمار كس را وقوف نیست كه انجام كار چیست
در عیش نقد كوش كه چون آبخور نماند آدم بهشتِ روضه ی دارالسلام را
سهراب سپهری می گوید:
زندگی تر شدن پی در پی ، زندگی آب تنی کردن در حوضچه “اکنون”است.
واته ی لکی :
« هشت ئی مشدم بیتره تا دیه ئی صحرا »

منابع :رد پای پیشینیان اثر نگارنده /دیوان حافظ / رباعیات خیام / اشعار سهراب سپهری. /

#مهدی_زینی_اصلانی


کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ 🌹۲۸ اردیبهشت روز گرامی‌داشت خیام بزرگ🌹

« هشت ئی مشدم بیتره تا دیه ئی صحرا »
ادبیات تطبیقی
یکی از شاخه های زبان وادبیات فارسی ادبیات تطبیقی است.زبان لکی نیز به تبع می تواند با موضوع ادبیات تطبیقی حرفی برای گفتن داشته باشد.
این یک واته ی لکی است که بر دم غنیمتی بودن اصرار دارد.همان مفهومی که در ذهن گروهی از عرفا و شعرا باعث پیوستن پیروان و خوانندگان آثار این بزرگان به مکتب اپیکوری است. وقتی که انسان به مرگ می اندیسد و در شک و تردید زندگی می کند، شاد بودن در لحظه و اکنون را بر می گزیند.دوران عمده ی دم غنیمتی ها را می توان از خیام تا حافظ نامگذاری کرد.
در زبان لکی واته (ضرب المثل)ی داریم که می گوید هشت در مشتم بهتر است تا وعده ی ده در آینده.این واته دقیقا به همان دم غنیمتی اشاره دارد.
در زیر به عنوان مشت نمونه ای از خروار اشعار شعرای بزرگ ایران به خیام و حافظ و سهراب اشاره می شود هر چند بیشتر شعرا اینچنین موضوعی را در شعر خود آورده اند.
خیام می گوید:
گویند کسان بهشت با حور خوش است    من می گویم که آب انگور خوش است
این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار     کاواز دهل از دور شنیدن خوش است
حافظ می فرماید:
هر وقت خوش كه دست دهد مغتنم شمار     كس را وقوف نیست كه انجام كار چیست
در عیش نقد كوش كه چون آبخور نماند       آدم بهشتِ روضه ی دارالسلام را
سهراب سپهری می گوید:
زندگی تر شدن پی در پی ، زندگی آب تنی کردن در حوضچه “اکنون”است.
واته ی لکی :
« هشت ئی مشدم بیتره تا دیه ئی صحرا »

منابع :رد پای پیشینیان اثر نگارنده /دیوان حافظ /  رباعیات خیام / اشعار سهراب سپهری. /

#مهدی_زینی_چپرا

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ «متل #لکی»(پاچا)

«میره خُصه»
بیه دتی تموم باوه ئو دا ئو برا ئو فامیللی کُل مردوین ، کسی ناشدی تا لا بهی ارینو و پرو لار بوئنی.یه روژ سر ناتی ور ئو چی ویرو بیاون و شیریلی هنی.هر چی هرچی ، آویونی بگر ئو بیاونی ورده .تا رسیه قلاو قلاچکی.دیتی در ئی کوشکه وازه ، چیو نوم ، دیتی ار سر تختی جوونی دریژرا بیه خدا و قدره مزانتی . جوُن تموم بدنی پر اج درزن بی .ار بلنگ سری کتاوی بی.دت گِ ساواد داشتی دیتی نویسیایه :هر کسی هر روژی یه پره اج ئی کتاوه بخونی ئو یه درزن ئی بدن ئی جوونه باریه دریر ، وخدی گِ درزنل تموم ایر آوردیِ ئی جوونه زنیا ماوُ ئو ماوازِتی ئو ماوه صایی ئی قلاو قلاچگه.
دت گِ ئی بی کسی هیواوُی دس کردیه خونن کتاو ئو ایر اوردن درزنل .چند روز گذشت هر چند درزن هنی منویی ، وتی بچم هوایی بیرم ئو بام عه باقی درزنل بارمی. داتیه دریر دیتی یه دت بدگل و بد ماژیکه دیری مگیری. وتی چات هونه خُلکت پره؟ وتی: والله م دت بی کس و کاریکم، ار تک یکی کلفتیم کردیه ، ئیسگه کردمسیه دریر ئو تار کردمسی.
دس آیشدَر مل ئو ئسرل پاکا کرد و آوردِی مال .دت بد ماژی بیتیه وردس و هر سیله مهردی بینم چه مهی. اویش ساواد داشدی،کتاو خونی و ای درو وژ میش کردویتی.وخدی گِ کتاو رسی ئی پره آخر ، بد ماژی یهات یِ پره خونی و درزن آخر آوردیه دریر. جهال زنیا بی و دیتی دتی هایتیر ور دم . هر چن بدگل بی ولی چوین شرط بویی و نکاح وژ ایر آورد. دته رنگینه بیتیه وردسی و فربون ارینه موئرد.
آدت صو تا ایواره کار بویتیه گیری و زاری و خصه هواردن.
یه گذشت تا یه روز جهال وتی میا بچم اری شیَر هر کوم هر چتونی مِی بوشن تا ارینتو بارم . دته بدگله وتی کراس بقلی بقو ، کلاش سقری،گردِوَن طلا و شاوال هفت چرخ و گلونی رنگ ئو رنگ و بان سرونی و لالرزونه و نوم ممکی و هل و میخک و سرداری مخمل و کلنجه زر بفت و فوته و لچک و فریت کاو و چه و چه و چه . گی هات دته رنگینه وت: تو چته مِی؟ وت : م هویچم نمی فقط میره خُصمی ارینم بار.جهال واسرنگا برد و ارتک وژ وتی یه دیر چه هیستنیکه؟
وخدی ئی شیر هاتی دوما ، هر کوم سوقاتیل دانیه بی . جهال هر قلاور دته رنگینه بی .چوین میره فروش وتویتی هر کسی و گرد ئی میره راز دل بوشی یا میره شیقا میرتی یا وژ.
جهال دیتی دته رنگینه چی ئی پادیواری هر گیریا و درد دل و گرد میره کردی و هر اج اول کُل چی ار بیو دا.ئسگه وتی: ئی میره مِ هونه دردم سنگینه ، تو طاقت شنفتن نیرینی ، یا تو شیقتا بیر یا مِ.دت میسدی شیقا بیرتی، جهال رسی و گرتی بخل ، وتی: دیر بسه کُل چی فیمیم.
ئی دواره دته رنگینه و چن دسه ساز و دوهیل داوات کردی و دته بد گله کرده کنیژ.
هونه یاونه رسینه کوم وجوم کُل دوسی برسی.
ئی دسم پرو ، ئه دسم پرو، هرچمی وت کُل درو.

#مهدی_زینی_اصلانی


کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

در احوالات دروازه بان تیم ملی فوتبال که خدا را شکر خودش را لک نمیداند

«خرس»
#سالفه_لکی

هر سالفی میه فزی دیری. میه فز واژه ی لکیه یعنی مقصود و هدف قصه.
  وت : ارجایی اج ای لکسونه آبادی کلنگی بی ، ارا یگه زمسونل خوش بگذری و صوم و سرما و خوشی و گرمی دلل تموم بو ، هر سال یِ نفر اج آبادی مویائه خرس. کار خرس یه بی حمله بهی ار شونشینی کرل و یاونیش و چو بینیری و خنه و زیپو بهن.
هر سال یه کارو بی ئو ریش اسبی بالا بلنگ و ریش دریژی مویائه خرس. سر دره بر ریش اسبی بویه دُم خنه ارا آبادی تا جایی گِ موتونه بین خرس.
یِ روژ یکی اج فامیللی وته بین : خجالت نمکیشی پیا کلنگی بینسه خرس و آیله هویرده و بینته مخنن.دیه پات هار لو گور، بوری ترک ده.
ریش اسبی فکری کردی و دیتی راسه موشی.ارینی باو نیه حرمت و کلنگی وژ بنی ار نوتار خنه مردم.
آخرل پاییز بی ، مردم دیو دنگی مای چنه سیل ، ریش اسبی بی داشدی جاره ماتی :ای مردمهه ایمسال م خرس هومه نیم ، بچن خرسی ارا وژتو گیر بارن.
مردم سیلونی اج یکتری کرد و هر کی پی ارا مال وژ.
ایسگه علیرضا بیرانون بیسه خرس هوز صدا و سیما. دسه مایژنی ئو و بینه مخننی.

#مهدی_زینی_چپرا


کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

📝 شوگار چملت...

خراوم ای دس هم کار تو، هم بار چئملت
خوشاله ساته آزا بی، ای چنگ آزار چئملت

یه چن ساله، بنی بیمه، نمو جم بئرم ای لونت
گره کوره ی نمو واز ای، دلم اوسار چئملت

گلارا وس که دی بوسا، چتی ای نیفه گیونه مه؟
تمومی نئره و سیری، بگر شوگار چئملت

منیشی گیسل شورت، مکینه قالی و داره
کلا ده یه پشو حاله، بیه ار دار چملت

بپا ا شیر دل قورسه که بی فرهاد آبادی
و دوم شیرین بی هوکر، بیه بیمار چملت

نه کلته هیشت ای کلما، نه کوگه نه مل و موری
ارا خاطر خدا بوری، بوس قمتار چملت

#مهدی_دوست_محمدی
#لکی_وش
#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

2.فرهنگ رسمی و مکتوب که شامل ،همه ی نوشته ها مشتمل بر نظم و نثر ،آثار و ابنیه باستانی ، موارد یافته شده در حفاریها ،تاریخ ، سفرنامه ها و....است.
فرهنگ لکی از یک جنبه باید در داخل خود و بر مبنای داشته های خود مورد بر رسی قرار گیرد واز سویی دیگر با توجه به ریشه و بن مایه ی ایرانی وباستانی و از موضع همسایگی با فرهنگهای دیگر مانند کردی و لری مورد مداقه قرار گیرد،چون با این فرهنگها اشتراکاتی دارد واز این دو فرهنگ تاثیر پذیرفته و هم تاثیرات مثبت فراوان گذاشته ، تا جایی که به نظر می رسد این تاثیرات باعث رونق و درخشانی این فرهنگها گردیده است. .
منابع :فرهنگ دهخدا / برهان قاطع /«كتاب: تعريف‌ها و مفهوم فرهنگ» «مؤلف: داريوش آشوري/صفحه: 113-112/نشر: آگاه»/ مقدمه‌اى بر جامعه‌شناسى، جوزف روسک ورولندوارن ترجمهٔ بهروز نبوى و کريمي، ص ۹ /

#مهدی_زینی_اصلانی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

م دوریشم ئو دیرونت خدا مرگ
چه دیرم بو و قربونت خدا مرگ

ولی ای دار دنیا هر یه موشم
دلی دیرم گ اشگونت خدا مرگ

#مهدی_زینی_چپرا
#لکی_وش
#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

« گیاهان و جانوران آیینی و مقدس نزد مردمان لک »

1. سمسا :یکی از گیاهان د ارویی گرین است و مصرف دارویی و ادویه ای دارد. این گیاه ر ا مردم معتقدند که بوی امامان و اولیاء دین از آن به مشام می رسد.
2. اسپند (اسبن)به خاطر ضد چشم زخم و چشمان برزخی است مقدس و است و دود آن را به سر و صورت خود می کشند و در امان می مانند.
3.بنگه لویله (بذرالبنج):مردم معتقدند که این گیاه در ازمنه ی دور در مراسم دینی و آیینی نقش مخدر داشته است و خود را با آن به عالم خلسه می برده اند. این گیاه به خاطر ماده ی موثری که در دانه های ریز و خشخاشی شکل آن موجود است ، در صورت استفاده از آن حالت جنون به آدم دست می دهد.
4.پرنده ی کپو کچی: کپو کچی= پرنده ای که آوای غمگینی دار. برای آوای جزین این پرنده در مناطق غرب ایران مخصوصا لکها داستانی وجود دارد که می گوید:زمانی این پرنده انسان و عروس زنی بد اخلاق و بهانه گیر بود. یگ روز که شیر گوسفندان به خاطر کف روی شیر زیاد به نظر امد و پس از قروکش کف به نظر کم می آمد .مادر شوهر از عروس ایراد گرفت و بسیار آزارش داد. عروس آرزویی کرد و به این پرنده تبدیل شد . و از آن زمان آواره ی کوه و دره است ومی خواند : ای خاله جان شیر کف بود و کم بود.صدای این پرنده هم تقریبا همان نام پرنده است ، یعنی می خواند: کپو ...کچی.. kepou / kechi /
5.مار :در نظر مردمان لک مارها پادشاهی دارند و آن حضرت علی (ع) است. پادشاه مار ان ر ا «شاه مار ان» می خوانند. شاه ماران که یکی از این مارهاست دارای اهمیت و ارزش فراوانیست ، در جهان برای آن داستانها و افسانه های فراوانی وجود دارد. آنچه بیشتر جلب نظر می کند در ایران و ترکیه است.در ترکیه بنا بر افسانه های خود آن را موجودی می دانند که دارای سر انسان و تنه ی مار است و گاه مرد است و گاه زن .افسانه ی آن در کتب مختلف آمده است که حکمرانان آن را به خاطر معالجه و درمان خود می کشند و مارهای پیرو شاه ماران انتقام او را از مردم شهر می گیرند
6.تیهو / تویی:در باور مردمان ما زمانی حضرت علی (ع) از دست دشمنان به زیر درخت کیکمی پناه آورد. در این هنگام کبک می خواند :کیکمه، کیکمه ، کیکمه. یعنی زیر درخت کیکم است. ام تیهو می خواند :تو درو، تو درو، تو درو.به همین خاطر کشتن تیهو کاری زشت و مکروه است. اما شکار کبک حلال و عالی.

#مهدی_زینی_اصلانی

📚منبع :کتاب رد پای پیشینیان اثر نگارنده

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

م اج نوم بازنل لیلاج عشقم
و حکم داو دل معراج عشقم

و سیلت هر حریفی کوت کوته
م برگم ها دسا هف خاج عشقم

#مهدی_زینی_چپرا
#لکی_وش
#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ اشعاربا مسمی( کاربردی)
اشعار با مسمي(کاربردی) اصطلاحي است كه اينجانب بر بعضي اشعاريا تك بيتهاي لكي اطلاق داشته ام.اشعار با مسمي، ابيات يا تك بيتهايي هستند كه اشاره به داستان يا باوري دارند.اين اشعار در طول زمان بدون شناخته شدن گوينده نسل به نسل باقي مانده اند.گاه ريشه در حقيقت دارندوگوشه اي از تاريخ را روشن مي نمايند.گاه ريشه در خرافات وباورها دارند.جاي بعضي ازاين اشعار كه جنبه ي باور دارند در فصل مربوط به باورها ست.برخي ديگربا توجه به ريشه ي پيدايش بنا بردانسته هاي شخصي و گفته هاي معمرين بيان گرديده اند.

نمونه :
ط.كِلك كزن، شير بزن،اِ يَك رِزِن،دايا تو بير تويك بِرزِن.
Kelk e kezen shi e bezen eh yak rezen dâyâ to ber toyik berezen
اگر شیر بز را با نان بلوط مخلوط کنی وبه پیرزن بدهی جوان خواهد شد.
مي گويند: زماني در لرستان قحطي شد.مردم چيزي براي خوردن نداشتند.فقط خانواده هاي دارا نان گندم مي خوردند،آن هم به ندرت.قوت غالب مردم نان بلوط شده بود كه با همه ي بد مزگي مردم مجبور به خوردن آن مي شدند.خوش ذوقي گمنانم شعر بالا را در باره ي آن سروده است تا افراد با شنيدن آن بد مزه بودن نان بلوط را فراموش كنند وبا ميل ورغبت آن را بخورند.معنايش اين است كه اي پير زن! نان بلوط سوخته وشير بز را باهم مخلوط كن وبخور تا رنگ ورويت جوان شود وشاداب بماني..

#مهدی_زینی_اصلانی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

🌹🌹🌹🌹
انتظار تو
در وجود هر جنبنده ای
بی تاب و بی قراری می کند
رخ بنما !
ای خورشید زمینی
دلهای سردمان
به امید گرمی وجودت
چشم از خورشید بر گرفت

#مهدی_زینی

🌹🌹🌹🌹

ایمرو یه شَمهَ👇👇

▫️۳پاییز نواینَه (مردال)۱۰۰۴۶ لکی
▫️۵مرداد                      ۱۴۰۴ خورشیدی
▫️۲ صفر                    ۱۴۴۷ قمری
▫️۲۷جولای                    ۲۰۲۵ میلادی

#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

🌹🌹
انار آتشین خورشید
بر آمد از شاخه ی سحر
شفق در خون نشست
شب چشمانش را بست
روز لب بر لب صبح
تا بنوشد کاسه ی شهد انارین
نگاهم کن
روزم در نگاه تو خفته است

#مهدی_زینی_چپرا

🌹🌹

ایمرو جومَه👇👇

▫️۸ پاییز نواینَه (مردال)۱۰۰۴۶ لکی
▫️۱۰ مرداد                  ۱۴۰۴ خورشیدی
▫️۷ صفر                   ۱۴۴۷ قمری
▫️۱ آگوست               ۲۰۲۵ میلادی

#صوتانه_خیر

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

#لکی »قند شكروك
#فارسی»(شكر تيغال)Echinops

robustus:گیاهی است علفی،پوشیده از کرکهای سفید رنگ دارای برگهای کشیده وسرنیزه مانندکه دارای خارهای فراوان هستند.در اکثر مناطق لکستان می روید.این گیاه ملین،مسکن،درمان کننده ی سوزش مری،برطرف کننده ی سرفه وصاف کننده سینه است.

#مهدی_زینی_اصلانی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak