نقض هنجار خاص «من عوضی نیستم» معمولاً واکنش پرشور مردمی را که شاهد آن هستند بر می انگیزد چون نقض در واقع باری را بر دوش دیگران تحمیل می.کند وقتی به این فکر میکنم که خواهرم میسی در جمعه سیاه سال ۲۰۱۸ چقدر عصبانی شد خنده ام میگیرد زمانی که شخصی صف پیش از باز شدن فروشگاهی را بر هم زد ساعتها قبل از نیمه شب روز شکرگزاری زمانی که فروشگاه های بزرگ روی اقلام ،پرتقاضا مانند اسباب بازی ها دستگاه های بازی 9 تلویزیون تخفیفهای زیادی ارائه می دهند میسی گرمترین لباسهایش را به تن کرده و بیرون مغازه روی صندلی تاشو نشسته بود در حالی که راهبرد خود را مرور میکرد که هفته ها برایش برنامه ریزی کرده بود قمقمه قهوه اش را پر کرد.

میسی بسیار باهوش است. او آمده بود تلویزیون ۷۵ اینچی گران قیمتی را بخرد که معمولاً سه هزار دلار فروخته می شد و آن فروشگاه تعداد کمی از آن را به قیمت ۱۳۰۰ دلار عرضه میکرد. او آن قدر روی این مبارزه سرمایه گذاری کرده بود که تمام قسمت های آن فروشگاه بسیار بزرگ را بلد بود تا به کارآمدترین شیوه خود را به بخش فروش تلویزیون برساند. او قرار بود روی آن تلویزیون ال ای دی بسیار بزرگ دست بگذارد و تا زمانی که روی دیوار اتاق نشیمنش قرار نگرفته رهایش نکند.

او بعداً به من گفت: «نمی دونستم اون جا چند تا از اون تلویزیونها دارن اما نفر دهم صف بودم، بنابراین به شانسم احساس خوبی داشتم اما بعدش حدود یک ساعت قبل از باز شدن درها این مرد جلو رفت و به سادگی با دوستش وارد صف شد.

حالا من یازدهمین نفر در صف بودم.

خیلی عصبانی شدم چه جور آدمهایی این کار رو میکنن؟ چندش آور بود جای تعجب نیست که بقیه افراد در صف از نقض هنجارهای صف عصبانی شدند. او گفت همه مون شروع کردیم به فریاد زدن سر اون و ازش پرسیدیم چی کار میکنه بهش گفتیم از صف بره بیرون و گرنه بیرونش میکنیم یک لحظه انگار قرار بود ماجرا فیزیکی بشه اما در نهایت تسلیم شد و رفت. حال تصور کنید شاهد انجام کاری هستید که فکر میکنید نفرت انگیز» است همان طور که میسی رفتار مرد در صف را توصیف کرد و آن را از دیدگاه عصب شناسی در نظر بگیرید. برای مثال اگر سیب خرابی را گاز بزنید یا کسی را در حال اجابت مزاج در پیاده رو ببینید چه احساسی خواهید داشت؟ معلوم میشود هم وقتی رفتاری مشمئز کننده میبینیم هم وقتی فقط کسی صف را بر هم میزند مغز ما دقیقاً واکنش مشابهی نشان میدهد.

انزجار واکنشی طبیعی است. مغز به ما میگوید از خود در برابر آسیب محافظت .کنیم این احساس انزجار تصادفی نیست بخشی اختصاصی از مغز ما به نام اینسولا به ردیابی هنجارها کمک میکند و هنگامی که نقض آنها را تشخیص دهد، ما این احساس را انزجار ثبت میکنیم اگر شما را در اسکنر اف ام آرآی قرار دهم و کلیپی از فردی که صف را بر هم میزند نشانتان دهم به احتمال زیاد اینسولای شما فعال میشود این بدان معناست که اگر مانند عوضی ها رفتار کنید دیگران شما مثل گوشت گندیده و انگل میبینند.

با توجه به اینکه هنجارهای اجتماعی چرخ تعاملات انسانی را راه می اندازند و همکاری را افزایش میدهند جای تعجب نیست که گروه ها از وجود آنها سود ببرند اما ما فقط وقتی در گروه هستیم به هنجارهای اجتماعی اهمیت نمیدهیم بلکه معلوم میشود مغز ما به شدت به آنها متمایل است تا جایی که آنها را به معنای واقعی کلمه از هیچ ساخته ایم.