یک سناریو از سرنوشت نرخ ارز

◽️نرخ دلار پس از مدت‌ها کم‌نوسانی در کانال ۵۰ هزار تومان، هفته گذشته وارد کانال ۶۰ هزار تومانی شد و هر چند امروز شاهد عقب‌نشینی نرخ اسکناس آمریکایی از این سطوح هستیم اما یکی از سوالات مطرح میان فعالان بازار سرمایه دلایل رفت و برگشت چندباره دلار است. چه اتفاقی افتاد که شاهد افزایش شتاب نرخ دلار در مسیر صعودی بودیم؟ آیا جهش ارزی محتمل است؟










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 در ۵ سال آینده گاز، برق، نفت، بنزین و گازوئیل نخواهیم داشت!

⚠️ اینها اتفاقی نیست و بوی فساد از آن به مشام می‌رسد!

👤 دکتر هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران، در گفت و گو با «دنیای اقتصاد»:

🔺در سال‌جاری ۴ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل وارد شده و این رقم در سال آینده به دو برابر افزایش خواهد یافت.

🔺فاجعه اینجاست که ما باید درآمد دو ماه یا یک‌ششم کل درآمد صادرات نفت سال آینده را به واردات بنزین و گازوئیل اختصاص دهیم.

🔺ما با «ناترازی فزاینده» روبه‌رو هستیم. یکی از مهم‌ترین دلایل، قیمت دستوری یا به اصطلاح تثبیت نرخ است.

🔺با اینکه نرخ تورم اقتصاد ۵۰‌درصد است، ۱۰ سال قیمت گازوئیل و همین‌طور ۴.۵ سال قیمت بنزین ثابت نگه داشته شده یعنی عملا آنها را مجانی کرده‌ایم.

🔺دولت اصرار بر دلالی انرژی دارد.

🔺وزارت نیرو و نفت ما در صحنه انرژی، بنگاه‌داری می‌کنند.

🔺ما چیزی به نام حکمرانی انرژی یا برنامه‌ریزی نداریم.

🔺وزارتخانه‌ها دنبال استخراج، انتقال و فروش نفت و گاز و درآمدزایی از آنها هستند.

🔺ارزش انرژی مصرفی سالانه کشور به عدد نجومی بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ میلیارد دلار رسیده؛ یعنی بیش از ۴۰‌درصد تولید ناخالص داخلی انرژی مصرف می‌کنیم که واقعا یک فاجعه است.

❌ از سوی دیگر پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد ما در سال ۱۴۰۸ در تمام بخش‌های حامل‌های انرژی با ناترازی مواجه خواهیم بود یعنی در ۵ سال آینده گاز، برق، نفت، بنزین، گازوئیل نخواهیم داشت. این آمارها وجود دارد و این روند شروع شده است.

🔺در تمام دنیا خودرو ارزان و سوخت گران است ولی در کشور ما برعکس خودرو گران و سوخت ارزان است. اینها اتفاقی نیست و بوی فساد از آن به مشام می‌رسد.

🔺از نظر من گران بودن خودرو حاصل پیوند نامیمون زر و زور یا صاحبان قدرت سیاسی با صاحبان قدرت اقتصادی است ولی چرا قیمت بنزین ارزان است یا چه فایده‌ای دارد؟

🔺فایده‌اش این است که روزانه حداقل ۱۰ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود که معادل ‌هزار تانکر یا‌ هزار تریلی است.

🔺ارزش این مقدار بنزین بسیار عظیم است و این نمی‌تواند توسط چهار تا سوخت‌‌بر در استان سیستان و بلوچستان یا دوتا لنج در بندرعباس صورت گیرد.

🔺اسم این قاچاق سازماندهی شده است و ارزش آن به حدی بالاست که از واقعی شدن قیمت جلوگیری می‌کند./متن کامل










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ نقش دستمزد در تورم از دروغ های بزرگ است
✍️ دکتر فرشاد مومنی، اقتصاددان


♈️ کسی که نان ندارد بخورد نمی تواند نیروی محرکه شوک تقاضا باشد.

♈️ یکی از دروغ های بزرگی که مطرح می شود ترساندن بخش های سالم و باشرافت ساختار قدرت از نقش دستمزد در تورم است.

♈️ بیش از دو دهه است که تیلور استاد ممتاز دانشگاه ام آی تی که دیگر نمی توانند به او بگویند چپ گرا است یا ریاضیات بلد نیست و از این حرف های خلاف اخلاق و قبیح به او بزنند، می گوید در شرایطی که نابرابری شدید در قدرت و ثروت وجود داشته باشد ما با امتناع تورم جاذبه تقاضا روبرو می شویم. یعنی کسی که نان ندارد بخورد و ابتدایی ترین نیازهای خودش را نمی تواند تامین کند، نمی تواند نیروی محرکه شوک تقاضا باشد.

♈️ وقتی توزیع قدرت به طرز غیرعادی بالا باشد تورم خصلت ساختاری پیدا می کند . دقت کنید ببیند او هم از تورم در شرایط نابرابری به عنوان یک مساله ساختاری نام می برد.

♈️ بعد می گوید در تورم ساختاری چون شکاف معنی دار توزیع قدرت و ثروت وجود دارد، اکثریت مردم با محدودیت شدید قدرت خرید روبرو هستند.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 ساعتی ۱۰ میلیارد تومان، درآمد قاچاقچیان سوخت

دکتر سیدهاشم اورعی استاد دانشگاه صنعتی شریف:

🔹متاسفانه عمق خام‌فروشی در دولت سیزدهم بیشتر شده است که دلیل آن تشدید رانت انرژی است. تا وقتی انرژی ارزان باشد، صنعت به سمت بهره‌وری حرکت نمی‌کند.

🔹۱۵ درصد از سوخت مایع شامل گازوئیل و مازوت که به نیروگاه‌ها داده می‌شود قاچاق می‌شود. همچنین روزانه حدود ۱۰ میلیون لیتر بنزین قاچاق می‌شود و درآمد قاچاقچیان ساعتی ۱۰ میلیارد تومان است.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ راهی برای کسب درآمد حلال در ایران وجود ندارد‼️


🔺 دکتر محمد قاسمی: استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت که وابستگی شدید نهاده‌های تولید در ایران به واردات باعث تاثیرپذیری شدید هزینه‌های تولید از جهش‌های ارزی می‌شود. همچنین سیاست‌های ارزی فعلی منجر به رشد تعداد زیادی از بنگاه‌های کوچک و فاقد صرفه مقیاس شده است که در مقابل شوک‌ها به‌شدت آسیب‌پذیر هستند. این بنگاه‌ها از شبکه بانکی تقاضای اعتبار دارند و بانک‌ها نیز برای این بنگاه‌ها نقدینگی خلق می‌کنند و به این ترتیب ناترازی بانک‌ها شکل می‌گیرد. قاسمی‌ششده همچنین در نقد سیاست‌های مالیاتی دولت در لایجه بودجه۱۴۰۳ گفت: سیاست‌های مالیاتی که در سال۱۴۰۳ نتیجه آن‌ها را خواهیم دید، عملا این معنی را می‌دهند که راهی برای کسب درآمد حلال در ایران وجود ندارد و مردم راهی برای حفظ ارزش پول خود ندارند.

🔺 رفاه کاذب در ایران
قاسمی با یادآوری مساله پیچیدگی پایین اقتصاد ایران گفت که برای حل مشکل تورم شبکه اقتصاد ایران باید به زنجیره‌های منطقه‌ای و بین المللی متصل شود و در همین حال بیش از حد روی اینکه بانک مرکزی عامل تورم است و باید آن را کنترل کند، تمرکز نشود؛ چراکه هرچه بانک مرکزی منضبط باشد، بازهم با یک تماس در رابطه با اینکه پول گندم‌کاران پرداخت نشده و حقوق کارمندان بر زمین مانده، رشته‌ها پنبه می‌شوند. این اقتصاددان با اشاره به اهمیت وضعیت نهادی اقتصاد ایران این موضوع را یادآور شد که کشور‌های دیگر هرگز تجربه رونق نفتی ایران در دهه ۸۰ و ۵۰ شمسی را نداشته‌اند. در این سال‌ها به‌دلیل افزایش فروش نفت احساس رفاه کاذبی در کشور شکل گرفت و خاطره این دوره در ذهنیت مردم نهادینه شده است. در این شرایط با سیاست‌های فعلی توصیه‌شده برای کنترل تورم و بدون توجه به بخش حقیقی اقتصاد نمی‌توان اتحاد سیاسی لازم برای این امر را مهیا کرد. این صاحب‌نظر همچنین در صحبت‌های خود پیشنهاد داد تا برای رفع این معضلات مردم در مدیریت درآمد‌های نفتی سهیم شوند.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

✅ اقتصاد ايران، انتظارات تورمي و انتخابات امريكا


♻️ دکتر پیمان مولوی
در روزهايي كه نرخ ارز در دالان صعودي مستمر قرار گرفته است و بازارهاي مختلف كشور نوساني هستند، مشخص نيست كه اولا دليل اين نوسانات چيست و مهم‌تر از آن در دورنماي آينده وضعيت بازارها به چه سمت و سويي مي‌رود؟ هرچند انتخابات مجلس و حضور برخي تفكرات خاص در مجلس بدون ترديد زمينه‌ساز برخي تحولات در فضاي كشور خواهد بود و اقتصاد هم از اين تحولات تاثير مي‌گيرد اما معتقدم، ريشه‌هاي نوسان در اقتصاد ايران به گزاره‌هاي ديگري مربوط است. به هر حال اقتصاد ايران به پايان تحريم‌ها، توسعه مناسبات با جهان و پيوستن به كنوانسيون‌ها و تصميمات عاقلانه نياز دارد؛ واضح است كه مجلس فعلي هم به گونه‌اي نيست كه يك چنين شرايطي در اقتصاد ايجاد شود، اما ريشه‌هاي بروز مشكلات در اقتصاد ايران بيشتر و فراتر از
اين گزاره‌هاست. بخش عمده مشكلات اقتصادي ايران ناشي از بنياد حركت شاخص‌هاي اقتصادي در ايران است. در واقع ادامه روندهاي قبلي و سوءمديريت‌هاي قبلي، نزديك شدن به روزهاي پاياني سال، فشار آمدن بر بازار ارز و تاثير ساير بازارها از اين رخدادهاست.
بخشي از نوسانات مرتبط با طلا هم مرتبط با افزايش نرخ جهاني طلاست كه به افزايش قيمت ارز در ايران افزوده شد.
اما اگر قرار باشد به اين پرسش پاسخ دهيم كه اين روند در ادامه چگونه خواهد بود؟ بايد بگوييم كه گزاره مهم‌تر براي اقتصاد ايران و بسياري از كشورها به آذرماه ۱۴۰۳ بازمي‌گردد. دوره‌اي كه در آن قرار است نتايج انتخابات رياست‌جمهوري امريكا مشخص شود.
امكان حضور ترامپ در راس هرم اجرايي ايالات متحده با توجه به تجربه قبلي از حضور ترامپ، خروج از برجام و دشمني‌هاي فزاينده با ايران، نگراني‌هاي بسياري را ايجاد كرده است. بخشي از نوسانات بازارهاي ايران هم برآمده از اين تحولات است. اگر ترامپ روي كار بيايد با توجه به تركيب مجلس ايران و دولت ايران، نگراني‌هاي بسياري را مي‌آفريند. اين رخدادها ريسك را در اقتصاد ايران بالا مي‌برد و اين وضعيت انتظارات تورمي را در اقتصاد ايران بالا مي‌برد.
امروز مردم حق دارند چرا ايران در سال ۹۹ كه فرصت احياي برجام را داشت و دستاوردهاي بسياري را هم كسب مي‌كرد از اين فرصت عبور كرد. پس از سال ۹۹ قيمت دلار در ايران رشدهاي بالاي ۵۰درصدي و ۶۰درصدي را تجربه كرد و امروز به نسبت سال ۹۹ حتي نرخ ارز ۲برابر هم شده است.
يعني رشد ۱۰۰درصدي را تجربه كرده است. معتقدم حوادث اصلي اقتصاد ايران نه در اسفند ۱۴۰۲ بلكه در آذرماه ۱۴۰۳ به وقوع مي‌پيوندد؛ دوره‌اي كه تكليف ترامپ در انتخابات امريكا مشخص مي‌شود و دورنماي آينده تعيين مي‌شود.
ايران از همين امروز بايد رويكردهاي لازم براي مواجهه با هر سناريويي را تدارك ببيند. به هر حال ترامپ نشان داده كه رفتارهاي متعارف از خود نشان نمي‌دهد و با توجه به اظهاراتي كه درباره ايران داشته احتمالا دايره تحريم‌ها را عليه ايران تنگ‌تر خواهد كرد.
دولت سيزدهم و مجلس دوازدهم هم چاره‌اي ندارند جز اينكه يا با ترامپ يا از در گفت‌وگو و مصالحه درآيند كه بسيار بعيد است يا اينكه مخاصمه با دولت ترامپ را ادامه دهند كه فشارهاي بيشتري نصيب كشور مي‌شود. بهترين سناريو براي ايران آن است كه دولت بايدن تداوم داشته باشد، چرا كه در غير اين صورت بايد منتظر تحولات دهشتناك‌تري در اقتصاد باشيم. از امروز تا آذرماه ۱۴۰۳ هر اندازه كه به موعد انتخابات امريكا نزديك‌تر شويم بايد منتظر انتظارات تورمي بيشتر و نوسانات افزون‌تر در اقتصاد ايران باشيم.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

⛔️ لشکر افرادی که مدرک دکترا گرفتند و بیکار هستند!

🔹آخرین آمارها حکایت از ۷۰ درصد فارغ‌التحصیل بیکار در مقطع دکتری دارد.

🔹زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هشدار داده: «نمایندگان به فکر پنج هزار دکترای بیکار باشند.»

🔹محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم سال گذشته با افتخار اعلام کرد: «در بدو انقلاب تعداد کل دانشجویان کشور، ۱۷۰ هزار نفر بود. در حال حاضر ۳ میلیون دانشجو در حال تحصیل هستند که ۳۰ درصد آنها را دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی تشکیل می‌دهند.»

🔹اما بسیاری کارشناسان علوم اجتماعی همان زمان عنوان کردند برای ۳۰ درصد تحصیلات تکمیلی چه برنامه کاری دارید؟

🔹گفته می‌شود‌ حدود ۴۲ درصد از بیکاران در کشور مدرک دانشگاهی دارند.

🔹کارشناسان آموزشی این مساله را زمینه‌ساز بسیاری از مهاجرت‌ها و خروج مغزها از کشور می‌دانند.

🔹رشته‌های مهندسی عمران با ۹۴.۵۲ درصد و مهندسی کامپیوتر با ۸۸.۹۰ درصد بالاترین میزان اشتغال و پرطرفدارترین رشته‌های بازار کار را در مقطع دکتری تشکیل داده است.

🔹مهندسی برق، حقوق، فیزیک، مهندسی مکانیک، اقتصاد، حسابداری، شیمی، روان‌شناسی، تاریخ، آموزش زبان انگلیسی و مهندسی هوافضا از رشته‌هایی است که موقعیت شغلی بهتری نسبت به دیگر رشته‌ها دارد.

🔹رشته‌های تاریخ ۶۱.۱۱ درصد و آموزش زبان انگلیسی ۶۰ درصد پایین‌ترین میزان اشتغال را در این مقطع دارند.

🔹دانشگاه‌های «دولتی» بالاترین سهم از اشتغال فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری را به خود اختصاص داده‌اند.

🔹بیکاری دکتری‌خوان‌ها در بسیاری از کشورهای جهان هم وجود دارد. گفته می‌شود هشت ‌کشور اسلوونی، سوئیس، لوکزامبورگ، آمریکا، سوئد، انگلیس، آلمان و استرالیا بالاترین آمار فارغ‌التحصیلان دارای مدرک PHD را به‌خود اختصاص داده‌اند./دنیای اقتصاد










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ امروز وزیر کاری داریم که بجای دفاع از قشر کارگر می‌گوید افزایش دستمزد به ضرر کارگران است!

❄️ دکتر علی نصیری اقدم اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: عبدالملکی، پارسال، قربانی تبعات حذف ارز ترجیحی شد، او را بخاطر افزایش دستمزد برکنار کردند تا حساب کار دست نیروی کار بیاید و بدانند که باید سر جایشان بنشینند.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 تله مالیاتی
🔻دکتر محمدرضا منجذب

❄️ بر مبنای مصوبه قانونی، شناسایی و دسترسی به حساب های بانکی اشخاص، ملاک مالیات ستانی در سال های آتی خواهد بود. سوال اینست که آیا بواقع افراد در تله مالیاتی گرفتار خواهند شد یا دولت و سازمان مالیاتی؟ آثار احتمالی اجرای این مصوبه چیست؟

▪️برای پاسخ به سوال مزبور می توان از دو منظر وارد بحث شد. اول موضوعات مربوط به مودیان مالیاتی و دوم سازمان مالیاتی و دولت.

❄️ از بعد اول چنین نوع سیستم شناسایی مالیات چند ویژگی را دارا است:

🔹 اگر میزان ماهانه تراکنش و تعداد آن از رقم و دفعاتی بالاتر باشد (مثلا سی و پنج میلیون و صد بار)، فرد مشمول مالیات است و باید پاسخگو باشد. اولا در اینجا ملاک میزان تراکنش هست و نه سود فرد، ثانیا فرد باید پاسخگو باشد و بنوعی در تله مالیاتی افتاده است. در اینصورت همه صاحبان حساب در مظان اتهام فرار مالیاتی هستند. این رویکرد بلحاظ روانشناسی دچار اشکال است و آثار مخربی بر ارتباط میان شهروندان و سازمان مالیاتی ایجاد می کند.

🔹 نکته بعدی ایجاد و ابداع راههای جدید فرار مالیاتی است، که ممکن است به مخیله شهروندان تداعی گردد و اجرا گردد. وقتی تله مالیاتی بحسابهای ریالی و بانکی اصابت می نماید، احتمال دارد افراد بدنبال انجام معاملات خود با هر پول دیگر و شبه پول در دسترس باشند، و این خطری بالقوه برای اقتصاد ملی خواهد بود. تقاضای پول های کاغذی همچون دلار، یورو و امثال آن افزایش می یابد. همچنین افزایش تقاضا برای رمز ارزها، طلا، سکه و ... افزایش می یابد. مبادلات می تواند بصورت پایاپای و کالا به کالا و ... صورت پذیرد. افزایش تقاضا برای چنین مواردی باعث افزایش قیمت آنها می گردد. و این خود انتظارات تورمی را افزایش می دهد.

🔹 نکته بعدی، تعطیلی کار و کسب های جدیدی هست که تازه به نقطه سربه سر رسیده اند. چون مبنا تراکنش بانکی هست، و با اعمال مالیات وارد ضرر می شوند. هم چنین کسب و کارهای کوچک.

🔹 نکته بعدی تعطیلی یک سری مشاغل و تبدیل آن به اقتصاد زیرزمینی و غیر قابل دسترس در حسابهای بانکی.

🔹 نکته بعدی، اگر کسی بیشتر از درآمد اعلام شده خود درآمد بیشتری کسب کرده باشد و اعلام نکرده باشد و امور مالیاتی به آن پی ببرد نوعی از پولشویی است که با جریمه و دریافت و مجازات مالیاتی روبرو خواهند بود . در حالیکه در کلیه کشور های جهان محور اقتصاد یک کشور از نظر مالی در اختیار بانک مرکزی بی طرف است.

🔹 با این اوصاف امکان دارد به مرور حتی پایه های مالیاتی کاهش یابد و اقتصاد ایران وارد بخش نزولی منحنی لافر گردد.

⭕️ حال باید دید آیا مودیان در تله مالیاتی گیر می افتند یا دولت؟ کدامیک؟

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

❄️ دکتر فرشاد مومنی:


🔹همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. «مساله توسعه یک مساله اجتناب ناپذیر است و اگر شما به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشوید در نتیجه سیلی خواهید خورد. اگر مساله توسعه در این کشور صاحب و متولی داشت ... آنوقت متوجه می شدیم که وقتی به توسعه پشت میکنیم چطور هر کاری که انجام میدهیم مضحکه خاص و عام میشود.»

🔹در دهه ۱۳۹۰ تعداد شرکتهای دانش بنیان در ایران ۱۲ هزار و ۷۰۰ درصد رشد داشته است و ایران همزمان با سقوط بهره وری تولید ، سقوط رابطه مبادله و گسترش و تعمیق فقر روبرو شده است. به عبارت دیگر هیچ چیز با هیچ چیز نمیخواند چون ماجرای دانش بنیان شدن در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده است. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را همچنان در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگهدارد بنابراین نمیتوان دانش بنیان شد.»

🔹کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش منتشر کرده و سه تا رقم اعلام کرده که واقعا تاسف بار است خدا رحمت کند گل آقا را تصویری میکشید و زیرش مینوشت بدون شرح در این گزارش آمده است که در دو دهه منتهی به ۱۴۰۰ رشد تولید در ایران طی بیست سال ۳۶ درصد بوده است. ما وارد این مقوله که اینها چه چیزی را تولید محاسبه کردند نمیشویم اینکه نفت را از اعماق زمین بیرون بکشید و به صورت خام بفروشید که اسمش تولید نیست زیرا نفت یک دارایی پایان پذیر است و شما دارایی بین نسلی فروختید.

🔹با این تلقی از تولید رشد تولید در بیست سال ۳۶ درصد شده است. در همین دوره رشد تورم ۳۰۹۰ درصد بوده است. رشد. نقدینگی در همین دوران ۱۰ هزار و ۲۵۰ درصد بوده است.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔻نکاتی در باب اقتصاد توجه

🔺مسعود متاني ،دانشجوی دکترای توسعه اقتصادی و اقتصاد پولی و پژوهشگر حوزه اقتصاد رفتاری در اقتصاد آنچه تعیین‌کننده ارزش هر کالایی است، میزان کمیابی آن است. کمیاب‌ترین منبع چیست؟ آنچه در ابتدا به ذهن خطور می‌کند، منابع ملموس مانند نفت، طلا یا الماس است. اما در «اقتصاد توجه» (Attention Economy)، توجه انسان‌ها کمیاب‌ترین منبع است. رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و منابع خبری، هر روز انسان‌ها را با اطلاعات بی‌شماری بمباران می‌کنند. این ازدحام، جلب‌توجه مخاطبان را دشوار می‌کند.
در چنین وضعیتی، ذهن افراد به‌راحتی منحرف می‌شود و بازاریابان باید استراتژی‌های جدیدی را طراحی کنند تا در این اقتصاد جدید، شانسی برای دیده‌شدن داشته باشند. درنتیجه، توجه انسان به کالایی ارزشمند بدل شده و جلب آن، به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی تولید درآمد در مدل‌های کسب‌و‌کار متعدد اجرا می‌شود. به‌ویژه پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی، در طراحی رابط‌های کاربری اعتیادآور و تعاملی، از مزیت‌های اقتصاد توجه استفاده کرده‌اند تا مخاطبان را در پلتفرم خود نگه دارند و درعین‌حال داده‌های مربوط به ترجیحات آنها را جمع‌آوری کنند و به تبلیغ‌کنندگان بفروشند. محصولات دیجیتال برای توجه محدود کاربران در حال رقابت هستند. اقتصاد مدرن به‌طور فزاینده‌ای حول محدوده توجه انسان و اینکه چگونه محصولات این توجه را به خود جلب می‌کنند، می‌چرخد. توجه یکی از ارزشمندترین منابع عصر دیجیتال است. در بیشتر تاریخ بشر، دسترسی به اطلاعات محدود بود. قرن‌ها پیش بسیاری از مردم نمی‌توانستند بخوانند و تحصیل یک امر تجملاتی بود. امروزه ما به اطلاعات در مقیاس وسیع دسترسی داریم. حقایق، ادبیات و هنر (اغلب به صورت رایگان) برای هر کسی که به اینترنت متصل است در دسترس است. انبوهی از اطلاعات به ما ارائه می‌شود، اما همان مقدار قدرت پردازش ذهنی را داریم که همیشه داشته‌ایم. تعداد دقیقه‌ها نیز دقیقا در هر روز ثابت مانده است. امروزه نه اطلاعات، بلکه توجه عامل محدود‌کننده است.

توجه چیست؟
قبل از پرداختن به بحث اقتصاد توجه، اجازه دهید تعریف توجه را روشن کنیم. تعریف روان‌شناختی رسمی توجه و طرز فکر اکثر مردم از این مفهوم با هم همپوشانی دارند.

توجه: تمرکز انتخابی بر برخی از محرک‌هایی که در حال حاضر درک می‌کنیم در حالی که سایر محرک‌های محیط را نادیده می‌گیریم. در مکالمات معمولی اغلب می‌گوییم «توجه کن». این عبارت بر دو ویژگی مهم توجه دلالت دارد: محدود بودن و ارزشمند بودن آن. وقتی به یک چیز «توجه» می‌کنیم، بودجه منابع ذهنی خود را خالی می‌کنیم تا توجه کمتری برای خرج کردن در جای دیگر داشته باشیم. نظریات توجه انسان همگی موافق هستند که ظرفیت آن محدود است. روان‌شناس و اقتصاددان هربرت آ.‌سیمون توجه را به عنوان یک «گلوگاه» در اندیشه انسان توصیف کرد. او همچنین خاطرنشان کرد که «انبوهی از اطلاعات باعث ایجاد فقر توجه می‌شود».

مردم نمی‌توانند به‌طور کامل به چندین چیز به‌طور همزمان توجه کنند. بله، ممکن است مردم هنگام تماشای تلویزیون تلفن خود را بیرون بیاورند، اما اگر توجه خود را مثلا به جریان رسانه‌های اجتماعی منحرف کنند، بخشی از اتفاقات نمایش را از دست خواهند داد. توجه، به اشکال مختلف صورت می‌گیرد: عشق، شناخت، اطاعت، کمک و... اگرچه توجه از نظر تئوری قابل اندازه‌گیری نیست، اما در بسیاری اوقات زمان تمرکز ما بر یک چیز خاص، میزان توجه ما را تعیین می‌کند. ما هر روز با کمبود توجه مواجهیم؛ درحالی‌که به یک چیز «توجه» می‌کنیم، چیزهای دیگر را نادیده می‌گیریم. ما توجه را مانند پول مبادله می‌کنیم. حتی همین حالا که شما در حال خواندن این مطلب هستید، احتمالا کارها و چیزهای دیگری را نادیده می‌گیرید. توجه به یک چیز، نادیده‌‌گرفتن چیزهای دیگر است. پس، توجه ارزشمند است./متن کامل










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ تفکر مانع توسعه


♦️دکتر مسعود نیلی: دو اتفاق در طول زمان افتاد. ذهنیتی که انقلابیون و تصمیم‌گیرندگان اقتصاد ایران با آن شروع به کار کردند، کاملاً مستقل از تمرین عملی بود. روحانی و دانشجو، آرزوهای بزرگ داشتند. باتجربه‌ترین فردی که وارد حکومت شد، مهندس بازرگان بود که او نیز صرفاً تجربۀ مدیریت در سازمانی کوچک را داشت. کم‌کم فرایند یادگیری اتفاق افتاد؛ تمرین‌کردن شروع شد و در عمل چیزهای متفاوت از آن فضای فکری‌ و تصورات ذهنی تجربه شد. با یک نگاه ایدئولوژیک‌ فکر می‌‌شد که باید دنیا را تغییر داد و نه این که اجازه داد دنیا ما را تغییر دهد. در نتیجه افراد در این‌جا دو دسته ‌شدند. دستۀ نخست کسانی که خودشان را از یادگیری و مطالعۀ تجربیات جهانی دور می‌کردند و دسته‌‌ا‌ی که عمل‌گرا شدند و سعی کردند با واقعیت‌ها کنار بیایند.

♦️اما نکتۀ تأسف‌آور آن است که نتیجۀ چنین فرایندی، جداشدن مستمر آنانی بوده که در موردشان یادگیری اتفاق می‌افتاده است. به این معنی که افراد درون نظام تصمیم‌گیری، به‌محض به‌دست‌آوردن جمع‌بندی‌های عملی ناشی از تجربه، از درون نظام تصمیم‌گیری به بیرون آن رانده می‌شدند با این اتهام که به‌اندازۀ کافی به ارزش‌های اولیه پایبندی ندارند.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔹 سفیر کم‌ هوش ژاپن در ایران

🔹 دکتر کریمی پور: تسو کادا تاماکی سفیر ژاپن در تهران گفته است: ژاپن آماده احیای دریاچه ارومیه و تالاب انزلی است. وی هم چنین تمایل کشورش را به همکاری با ایران در جهت حفظ و بهبود تالاب های باقیمانده و احیای تالاب های مرده اعلام کرد.

جناب تاماکی کلا در خواب و خیال به سر می برند. برایم ثابت شد که سفیر ژاپن از "ای کیو" ی(EQ) ضعیفی برخوردار است. ایشان تصور کرده که دغدغه تصمیم سازان دولت، مشکلات کوچک بی اهمیتی مانند احیای ارومیه، انزلی، بمپور، هامون های سیستان و این گونه مسائل حاشیه ای است. تازه او پنداشته که دسی دسی و الکی الکی کار احیای ارومیه را به ژاپن واگذار می کنند. او نمی داند تا روزها و هفته ها و ماه‌ها و سال ها و دهه ها، جلسات بررسی محلی، استانی و کشوری برگزار نشده و شور و مشورت انجام نشود، جمهوری‌اسلامی بی گدار به آب نخواهد زد و زمام این گونه امور را به نوکران استکبار نخواهد سپرد.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❇️ همه نوسانات به تحريم ختم مي‌شود

❇️ دکتر آلبرت بغزیان
چرا نرخ ارز در هفته‌های پاياني سال در دالان صعودي قرار گرفته است؟ اين ابهام اين روزها به يكي از پرتكرارترين پرسش‌هاي عمومي مردم بدل شده است. اقشار مختلف مردم شامل دانشجويان، كسبه، فرهنگيان و... مي‌خواهند بدانند چه اتفاقي در فضاي عمومي كشور رخ داده كه پس از مدتي ثبات، بازار ارز كشور دوباره رنگ نوسان و آشفتگي را به خود ديده است؟ دلايل بسياري وجود دارد كه اقتصاد ايران با كمبود ارز و نوسانات بعدي مواجه شده است:
۱) تحريم‌هاي اقتصادي: بر خلاف ديدگاه‌هايي كه دولتمردان در زمان كسب كرسي ساختار اجرايي مطرح مي‌‌كردند، تحريم‌هاي اقتصادي همچنان مهم‌ترين عامل گراني، نوسان و كمبود ارز در كشور است. هر اندازه كه مقامات تلاش ‌می‌كنند تاثير تحريم‌ها را در اقتصاد كشور و معيشت مردم انكار كنند، واقعيت‌هاي اقتصادي بيشتر نشان مي‌دهد كه بازارها تحت تاثير تحريم‌ها قرار دارند. معناي تحريم، يعني كاهش فروش نفت و ساير اقلام انرژي به عنوان مهم‌ترين كالاي صادراتي كشور. وقتي نفت كمتر صادر شود، درآمدهاي ارزي كشور هم كاهش پيدا مي‌كند و بحران كمبود ارز در داخل نمايان مي‌شود. از سوي ديگر ايران به دليل عدم پيوستن به اف‌اي‌تي‌اف با مشكل نقل و انتقال بانكي هم مواجه است و نمي‌تواند وجوه حاصل از صادرات نفتي را به راحتي به كشور منتقل كند.
۲) خروج سرمايه از كشور: بر اساس برخي آمارهاي رسمي و غيررسمي هر سال ده‌ها ميليارد دلار سرمايه از ايران خارج مي‌شود. بخشي از اين خروج سرمايه‌ها ناشي از شيوه مديريت، بخشي برآمده از تنگناهاي اقتصادي و حجم انبوهي هم ناشي از فساد و رانت و ويژه‌خواري است. وقتي سيستمي با خروج گسترده ارز مواجه شود، طبيعي است كه با كمبود ارز، اخلال در روند عادي عرضه و تقاضا و نهايتا نوسانات ارزي مواجه مي‌شود. اين روند از يك طرف، تقاضاي ارز را بالا مي‌برد و از سوي ديگر كشور را با كمبود ارز مواجه مي‌كند.
۳) تورم: عامل مهم بعدي در نوسانات ارزي، تورم است. سال‌هاست در ايران چالشي ذيل عنوان تاثير گراني ارز بر افزايش تورم يا تاثير تورم بر افزايش نرخ ارز شكل گرفته است. اما واقع آن است كه اين دو عامل از هم تاثير گرفته و بر هم بر هم اثر مي‌گذارند. بر اساس برخي داده‌هاي مستند، نرخ تورم در بسياري از بازارها بسيار بالاتر از نرخ تورم در بازار ارز است. قبلا دولت با روش‌هاي مختلف تلاش كرده بود در بازار ارز ثبات مقطعي ايجاد كند. آمارها حاكي است كه نرخ تورم در بازار خوراكي‌ها، حتي بالاي ۱۰۰ درصد است. در واقع بر اساس اصل همگرايي بازارها، نرخ ارز پس از افزايش قيمت در ساير بازارها روند صعودي به خود گرفته است.
۴) يكي ديگر از عوامل مهم افزايش نرخ ارز انتظارات تورمي است. انتظارات تورمي در اقتصاد ايران پس از انتخابات اسفندماه و حضور چهره‌هايي كه اعتقادي به بخش خصوصي، استفاده از علم اقتصاد، منطق بازار و... ندارند، افزايش يافته است. از سوي ديگر، انتخابات ايالات متحده و احتمال بازگشت ترامپ به راس هرم اجرایي امريكا هم مزيد بر علت شده تا بازار ارز كشورمان نسبت به اين رخدادها واكنش نشان داده و نوساني شود. سال‌هاست كه اقتصاد ايران تحت تاثير عوامل بيروني قرار دارد و انتشار اخبار خوب يا بد مثبت يا منفي آن را در شوك و نوسان فرو مي‌برد. به هر حال در تجربه‌هاي قبلي، ترامپ با برجام مخالفت كرده و از سوي ديگر فشار حداكثري را عليه ايران اعمال كرده است. تداوم احتمالي اين روند باعث شده بازارها با نوعي نگراني به دورنماي آينده نگاه كنند. نتيجه اين نگراني هم در بازار ارز و متعاقب آن ساير بازارها نمود پيدا كرده است.
۵) ذي‌نفعان سوداگر: بانك مركزي به خوبي مي‌داند چه افراد و جريانات سوداگري در نوسانات بازارها سهم دارند. گروه‌هايي كه تلاش مي‌كنند با دميدن بر نوسانات بازار، سودهاي كلان برداشت كنند. اين گروه‌ها و اين افراد كه مي‌توان آنها را ذيل عنوان ذينفعان بازار دسته‌بندي كرد، از كوچك‌ترين فرصتي براي دميدن بر آتش نوسانات استفاده مي‌كنند. مجموعه اين گزاره‌ها در كنار ساير عوامل از دلايل اصلي بروز نوسان در بازار ارز و سپس ساير بازارهاي كشور هستند كه بايد مورد توجه و تحليل قرار گيرند./تعادل










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

هدف‌گذاری برای رفع فقر

👤 دکتر وحید محمودی

✍️ اگر بخواهیم در این یادداشت صرفا بر هدف‌گذاری فقر مطلق (نرخ فقر) به صفر درصد تمرکز کنیم، باید عرض کنیم آرزوی خوبی است. آیا دولت برنامه مدون و تعریف‌شده‌ای برای این مهم دارد یا اینکه صرفا ذکر یک عدد در برنامه است؟

✍️ فقر مطلق عدم برخورداری از حداقل نیازهای اساسی زندگی است. در حال حاضر کمتر از سه دهک جمعیتی دچار فقر مطلق نیستند. مطالعات از ۳۰ تا ۵۰درصد جمعیت کشور را درگیر فقر مطلق می‌دانند.

✍️ به اینکه برنامه هفتم فاقد نوآوری در نظام حکمرانی کشوری است، رویکرد حاکم بر برنامه نامشخص و بعضا استمرار رویکرد شکست‌خورده استراتژی خودکفایی و جایگزینی واردات است (به‌طوری‌که هدف کمی ذکرشده در این مورد ۹۰درصد در برنامه ذکر شده است).

✍️ عدم تغییر در رویکرد درآمدمحوری، صدقه‌ای و یارانه‌ درمانی در حوزه رفاه، استمرار کسری بودجه و به تبع آن تورم بالا و بسته بودن کانال‌های نظام تامین مالی توسعه، بالا بودن هزینه مبادله در اقتصاد، عدم سرمایه‌گذاری در حوزه R&D و محدودیت‌های بی‌شمار دیگر هدف رشد ۸درصدی محقق نخواهد شد و وجود ناترازی‌های شدید و هم‌آیندی و هم‌برآیندی آنها امکان بازتوزیع درآمد به نفع گروه‌های پایین درآمدی را تقریبا ناممکن می‌کند.../متن کامل










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 مردمي كه فقيرتر مي‌شوند

🔻دکتر حسين راغفر
مدت‌هاست مقامات دولت سيزدهم با اين استدلال كه افزايش دستمزد كارگران و حداقل‌بگيران منجر به افزايش نرخ تورم در جامعه مي‌شود از افزايش اين حق قانوني استنكاف ورزيده و به لطايف‌الحيلي دست به سركوب دستمزدها مي‌زنند. اين در حالي است كه عدم افزايش حقوق كارگران مطابق تورم هيچ تاثيري در مهار تورم نداشته است. اين نگراني دولت به يك معنا قابل قبول نيست. چرا كه دولت خودش حداقل در افزايش نرخ ارز به عنوان مهم‌ترين گزاره افزايش تورم، نقش تعيين‌كننده‌اي دارد. بنابراين اين استدلال كه افزايش دستمزدها منجر به افزايش تورم مي‌شود، يك استدلال ضعيف و نخ‌نما شده است. در اين يادداشت توضيح مي‌دهم چرا اين استدلال ضعيف و بي‌معناست. ۱) افزايش دستمزدها به صورت كلي در شمايل كلي تورم تاثيراتي دارد اما اين تاثير به اندازه‌اي نازل است كه نمي‌توان به استناد آن اقدام به سركوب قيمت‌ها كرد. افزايش دستمزدها مانند هر گزاره ديگري اثراتي دارد، اما اين تاثير به اندازه‌اي نيست كه افزايش تورم را ناشي از افزايش دستمزدها بدانيم! اساسا سهم دستمزدها در توليد ناخالص داخلي ايران بسيار نازل است و سهم عوامل ديگري از جمله، عامل سرمايه بسيار بيشتر و افزون‌تر است. پيامدهاي اين بي‌توجهي به افزايش دستمزدها، يكي از اصلي‌ترين دلايل افول بهره‌وري نيروي كار در داخل كشور است. ضمن اينكه ايران به دلايل مختلف از جمله افزايش بهره‌وري، دسترسي به فناوري‌هاي مدرن هم ندارد.

لذا نقش نقش بهره‌وري در رشد توليد ناخالص داخلي و رشد اقتصادي بسيار اندك است. دليل اين سهم اندك هم به سركوب دستمزدها باز مي‌گردد. اين موضوعي است كه در برنامه هفتم توسعه به آن پرداخته شده و پيش بيني شده كه ۲,۵ درصد از رشد ۸ درصدي در اقتصاد ايران بايد از طريق افزايش بهره‌وري نيروي كار حاصل شود. تحقق يك چنين دورنمايي به دلايل مختلف از جمله دستمزد نازل امكان‌پذير نيست. ۲) دستمزد يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي افزايش بهره‌وري در هر جامعه‌اي است. براي ارتقاي بهره‌وري نيروي كار در هر اقتصادي دو عامل مهم وجود دارند: نخست) عوامل دروني شامل فرهنگ، اخلاق، تمدن و انگيزه‌هاي دورني كه افراد را به سمت تلاش بيشتر در راستاي ارتقاي بهره‌وري و رشد تولید هدايت مي‌كند. دوم) عوامل بيروني است كه در ميان آنها گزاره دستمزد نيروي كار واجد اهميت بيشتري است. وقتي دولت‌ها اقدام به سركوب دستمزد نيروي كار مي‌كنند، تاثير منفي روي عملكرد نيروي كار دارد. اين موضوعي است كه طي ۳۵ سال پس از جنگ در ايران رخ داده است. از سال ۶۸ به بعد دستمزد نيروي كار در ايران بسيار سركوب شده و همين عامل باعث افول بهره‌وري نيروي كار در ايران شده است. موضوعي كه يك عامل تعيين‌كننده در كاهش رشد اقتصادي است و ركود مي‌آفريند.

دستمزدها اما سهم اندكي از توليد ناخالص داخلي را به خود اختصاص داده است. اين سهم در توليد ناخالص داخلي حدود ۱۵ درصد است و عوامل مهم‌تر ديگري كه اثرات كليدي‌تري در دستمزدها دارند، بايد مدنظر قرار بگيرند. ازجمله اين موارد، افزايش نرخ ارز، افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي و عوامل ديگري از اين دست است كه نرخ ارز را در دالان صعودي قرار مي‌دهد. از اين رو به نظر مي‌رسد، استدلال دولت در خوص تاثير افزايش دستمزدها در افزايش تورم استدلال قوي و قابل قبولي نيست. اين عدد در برابر هزينه‌ها و آسيب‌هاي هنگفتي كه از سركوب دستمزدها صيد شده است، عددي نيست. ۳) ايران بيش از ۱۰۰ سال است كه با مشكل فرار نيروهاي انساني دست به گريبان است.به قطع و يقين يكي از دلايل اصلي، فرار نيروي انساني مرتبط با سركوب دستمزدها و نظام ناعادلانه دستمزدها در ايران است. با توجه به شرايطي كه در آن نرخ تورم حدود ۵۰ درصد اعلام مي‌شود و نرخ واقعي سبد مصرفي مردم بسيار بالاتر از ميانگين نرخ تورم كشور است، صحبت كردن از افزايش دستمزد یک درصدي عملا به معناي ۳۰ درصد فقيرتر شدن طبقه نيروي كار و كاهش شديد قدرت خريد آنهاست. از اين رو استدلال دولت واقعا نخ‌نما شده و ضعيف است؛ هرچند افزايش قيمت هر كالايي (از جمله دستمزدها) مي‌تواند به دليل اثر قيمت‌هاي نسبي روي ساير كالاها اثر بگذارد، اما بهانه تاثير دستمزدها بر نرخ تورم و سركوب افزايش دستمزدها براي مهار تورم هيچ پايه و اساس علمي و اقتصادي ندارد./تعادل










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

مهمترین شاخص‌های اقتصاد ایران در ۱۴۰۲

◻️بررسی ۶ متغیر رشد اقتصادی، تورم، رشد نقدینگی، اشتغال، رشد نرخ ارز و کسری بودجه تصویر نسبتاً جامعی از وضعیت اقتصاد ایران در سطح کلان ارائه می‌دهد. مقایسه این شاخص‌ها با دو سال گذشته و مرور عوامل مؤثر بر آنها می‌توانند نشان دهد تا چه حد روندهای موجود در میان‌مدت و بلندمدت ادامه‌دار خواهند بود و تا چه حد به اتفاقاتی کوتاه‌مدت محدود بوده‌اند. در این راستا اهداف مطرح‌شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی درباره رشد نقدینگی و تورم برای سال آینده را هم می‌توان ارزیابی کرد.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ تقارن بهارها
♻️محمدرضا منجذب

🔺 بهار برای همه انسانها لفظ زیبا و با شکوهی است. بهار تداعی دوباره زنده شدن و شکوفا شدن است. ایرانی ها در سنتی دیرینه بهار را نکو می دانند و به استقبال آن می روند.


🔻بهار طبیعت مقارن با رویش مجدد درختان و شکوفه ها، و احیای مجدد طبیعت است. معنای آن زندگی مجدد برای طبیعتی است، که انسانها از آن بهره می برند. بهار طبیعت مقارن با نزول برکات از آسمان است که به احیای طبیعت کمک می کند. در طول فصل بهار، محور زمین به سمت خورشید متمایل می شود و به همین دلیل روزها طولانی‌تر می‌شود و دما در بیشتر مناطق گرم تر می گردد. هم چنین می توانید ذوب شدن یخ ها و آب شدن برف های روی زمین و جاری شدن برفهای ذوب شده به جویبارها و رودخانه ها را در این فصل مشاهده کنید.


🔻 در بهار زمین، بعد از خواب زمستانی، احیا می گردد. اما بهار انسان احیای قلب اوست. روشن شدن ضمیر انسان به حقایق عالم. احیای این نگرش در انسانها موجب پیشرفت همزمان مادی و معنوی در نوع انسانها می شود.


🔻بهار اقتصادی هنگامی برای انسانها اتفاق می افتد که:
🔹 همگان از امکانات و نعمت های الهی بهره مند می شوند. زمینه تلاش و فعالیت اقتصادی در دسترس همگان است. انحصار در تولید از بین می رود و الگوی عدالت اجتماعی برپا می شود.
🔹 حاکمان بر هوا و هوس و خواهش خود مسلط هستند. آنان بخل نمی ورزند، منصف و عادل هستند، مهربان و خوش رفتار هستند، مومن و کافر در بهره بردای از نعمت های خداوند بطور مساوی برخوردار می شوند.
🔹 آغاز تحوّل بزرگ جهانی است که اهداف بزرگی چون ریشه کن کردن ظلم و ستم و برقراری عدل و قسط و صلح و امنیت و شکوفائی مادی و معنوی را درپی دارد
🔹 نعمت ها فزونی یافته و درهای رحمت و برکت از آسمان و زمین گشوده می گردد. در آن دوران، حکومت واحدی تشکیل می گردد و جامعه بشری از مواهب زندگی بهره برده و زمینه رشد و تعالی مادی، معنوی و فکری برای همگان فراهم می گردد.


🔻در تفسیر یُحْیِی الأَرْضَ بَعْدَ مَوتِهَا آمده است: زمین را با باران زنده نمی‌کند، بلکه خداوند عزّوجلّ مردمی را می‌فرستد که عدل را زنده می‌کنند و زمین با احیاء عدل و با اقامه حد زنده می‌شود. و این حیات و زنده شدن، سودمندتر از چهل روز باران است.
بهار گم شده انسان عدل است، آن هم بر گستره زمین.


🔻خداوندا در این لحظات عزیز و گرامی بهار طبیعت، بهار قلوب، بهار اقتصادی، بهار انسان، ... و همه بهارها که مبارک و میمون هستند را مقارن هم قرار ده. که تو حکیم هستی و قادر بر همه چیز هستی. آمین


‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب