پژوهه (ابوالفضل حاجی‌زادگان)
226 subscribers
23 photos
4 videos
7 files
30 links
ابوالفضل حاجی زادگان
پژوهشگر اجتماعی
دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی

ایمیل: a.hajizadegan@ut.ac.ir
ارتباط در تلگرام: @Hajizadegan
Download Telegram
شناسایی_عوامل_موثر_بر_اعتراضات_دیماه.pdf
1.2 MB
متن پی دی اف مقاله: شناسایی عوامل موثر بر اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶ / حمیدرضا جلائی‌پور، ابوالفضل حاجی‌زادگان

لینک مطلب در #امتداد:
https://goo.gl/qvdzEq

@hamidrezajalaeipour

@ahajizadegan
شناسایی_و_ارزیابی_الگوهای_تأثیرپذیری.pdf
1.3 MB
متن پی‌دی‌اف مقاله: شناسایی و ارزیابی الگوهای تأثیرپذیری کاربران توییتر ایرانی از نگرش‌های سیاسی اینفلوئنسرها / حمیدرضا جلائی پور، ابوالفضل حاجی زادگان

لینک مطلب در #امتداد:
https://tttttt.me/emtedadnet/24697

@hamidrezajalaeipour

@ahajizadegan
Forwarded from امتداد
#اختصاصی

🗒نقدی بر نظرسنجی‌های مؤسسه گمان

✍🏻امتداد-ابوالفضل حاجی زادگان/پژوهش‌گر اجتماعی

📌گزارش فاز جدید نظرسنجی مؤسسه گمان، مورد توجه بسیاری از کاربران فضای آنلاین قرار گرفته است. این استقبال را می‌توان از این جهت که طرفداران کاربرد روش‌های علمی در شناخت نگرش‌های سیاسی مردم افزایش پیدا کرده است، به فال نیک گرفت. با این حال، این نظرسنجی‌ها که توسط دوست گرامی، آقای عمار ملکی انجام می‌شوند، دچار خطاهای روش‌شناختیِ فاحشی اند، که بی‌اعتنایی نسبت به آنها می‌تواند منجر به ترویج فهم اشتباهی از واژه‌ی «نظرسنجی» در جامعه شود.

📌 قبل از اشاره به این خطاها، لازم است که با اشاره به نکته‌ای مهم، پیشاپیش از یک سوءبرداشتِ احتمالی در خصوص متنِ پیشِ رو جلوگیری کنم.

📌متأسفانه غالباً پژوهش‌های مرتبط با مناقشات سیاسی، به‌جای نقد علمی، با عینک سیاسی نقد می‌شوند؛ یعنی اگر یافته‌های یک پژوهش، مواضع سیاسی ما را تأیید کند، سعی می‌کنیم بر «علمی» بودن آن پژوهش تأکید کنیم و چنانچه یافته‌های پژوهش در تضاد با مواضع سیاسی‌مان باشد سعی می‌کنیم با توسل به غیرعلمی‌ترین روش‌های ممکن - از جمله اتهام‌زنی، نیت‌خوانی، تخریب شخصیت پژوهشگر و ... - ثابت کنیم که این پژوهش، «غیرعلمی» است! به‌نظر می‌رسد ریشه‌ی اصلی چنین مواجهه‌ای با فعالیت‌های پژوهشی در این پیش‌فرض باشد که «نگرش‌های سیاسی ما نه تنها کاملاً درست است، بلکه همواره با نگرش‌های سیاسی اکثریت جامعه مطابقت دارد»!

📌اما لااقل در این مورد خاص، می‌توانم به آقای ملکی و سایر خوانندگان این یادداشت اطمینان بدهم که نقدهایم به نظرسنجی‌های مؤسسه گمان، هیچ ارتباطی با مواضع سیاسی‌ام ندارد و صرفاً برآمده از دغدغه‌های حرفه‌ای‌ام به‌عنوان یک پژوهشگر اجتماعی است.

📌 حالا می‌توانم با خیالی نسبتاً آسوده، نقدهایم نسبت به نظرسنجی‌های مؤسسه گمان را مطرح کنم. مهمترین ایراد روش‌شناختی نظرسنجی‌های مؤسسه گمان، مربوط به طرح نمونه‌گیری این نظرسنجی‌ها است. روش نمونه‌گیری گلوله برفی (Snowball sampling) برای مصاحبه با گروه‌هایی از افراد که به‌راحتی در دسترس نیستند - مثلاً افراد دارای یک ویژگی خیلی خاص و یا مبتلا به یک بیماریِ نادر که با هم در ارتباطند - مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد آن در نظرسنجی‌ای که جامعه‌ی آماری‌اش شهروندان عادی یک جامعه‌اند و مهمتر آنکه یافته‌های آن نظرسنجی قرار است به آن جامعه تعمیم داده شوند، بسیار اشتباه و عجیب است.

📌استدلال آقای ملکی این است که با روش وزن‌دهی می‌شود اریبیِ نتایج را برطرف کرد. اما این استدلال هم نادرست است؛ چرا که اریبیِ این یافته‌ها صرفاً ناشی از متغیرهای جمعیت‌شناختی و یا متغیرهای مربوط به رفتارهای سیاسی پاسخگویان نیست. بخش عمده‌ی اریبیِ یافته‌های برآمده از چنین روشی، ناشی از تفاوت در الگوهای رفتاری پاسخگویان در فضای آنلاین است. بیشتر افرادی که به این پرسشنامه‌ی آنلاین پاسخ می‌دهند، آن دسته‌ی محدود از کاربرانی‌اند که دغدغه‌های سیاسی پررنگ‌تری دارند. حال آنکه نتایج پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از کاربران فضای آنلاین، معمولاً مطالبی با محتواهای غیرسیاسی را دنبال می‌کنند و اساساً انگیزه، تمایل و بعضاً اعتماد لازم برای پاسخگویی به پرسش‌های یک پرسشنامه‌ی آنلاین با محتوای سیاسی را ندارند.

📌لذا چنین یافته‌هایی نه تنها به تمام شهروندان جامعه‌ی ایران، بلکه حتی به کل کاربران ایرانیِ فضای آنلاین نیز قابل تعمیم نیست و هیچ متغیر قابل سنجشِ مناسبی نیز برای تعدیل اریبیِ یافته‌ها از طریق وزن‌دهی نتایج وجود ندارد. علت اصلی اینکه بیشتر مخاطبان گزارش‌های نظرسنجی گمان، به‌طور شهودی چنین خطایی را احساس نمی‌کنند و تصور می‌کنند نتایج این نظرسنجی‌ها، نظرها و نگرش‌ها و رفتارهای سیاسی کل جامعه را نمایندگی می‌کند این است که کاربران فضای آنلاین در وضعیت اتاق پژواک (Echo Chamber) قرار دارند؛ یعنی چون شبکه‌های اجتماعی آنلاین، کاربران را به‌سمت مجاورت با افرادی با نظرها و سلایق مشترک کانالیزه می‌کنند، معمولاً کاربران، در معرض پژواک‌هایی از نظرها و سلایق خودشان قرار می‌گیرند و دچار این توهم می‌شوند که در اکثریت قرار دارند.

📌 با توجه به ایرادهای روش فوق و نیز ایرادها و محدودیت‌های روش‌های دیگر از جمله روش مصاحبه‌ی تلفنی، به‌نظرم کم‌خطاترین روش برای سنجش نگرش‌های سیاسی شهروندان ایرانی، انجام مصاحبه‌ی حضوری با استفاده از ترکیب روش‌های نمونه‌گیری سهمیه‌ای و طبقه‌ای است.

*لینک نظر سنجی گمان در لینک یادداشت

برای خواندن متن کامل این یادداشت روی "INSTANT" بزنید:

https://b2n.ir/626905
#امتداد
@emtedadnet